Aktor w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie umów z producentami seriali świadczy na ich rzecz usługi polegające na wykonaniu roli w danym serialu.
W ramach zawartych umów jest on zobowiązany m.in. do artystycznego wykonywania roli, uczestniczenia w próbach i innych spotkaniach wynikających z harmonogramu produkcji, udziału w zdjęciach do czołówki filmu oraz w realizacji dodatkowych zdjęć wynikających ze zdarzeń losowych lub innych. Z tytułu wykonywania umowy aktorowi przysługuje łączne wynagrodzenie ryczałtowe (honorarium). Czy świadczone przez aktora usługi na podstawie umów zawartych z producentami seriali należy potraktować jako usługi kompleksowe związane z produkcją serialu podlegające opodatkowaniu 23-proc. stawką VAT?
Z analizy zakresu świadczonych przez aktora usług wynika, że mają one niewątpliwie związek z kulturą rozumianą jako ogół wytworów i osiągnięć z dziedziny sztuki, funkcjonujących w tym przypadku w postaci artystycznego wykonania zadań aktorskich w różnego rodzaju produkcjach. Zatem świadczone przez niego usługi obejmujące artystyczne wykonanie roli, a także:
  • uczestniczenie w próbach i innych zajęciach przygotowawczych typu miary kostiumów, próby charakteryzacji, nagrania itp.,
  • udział w nagrywaniu postsynchronów,
  • uczestniczenie w działaniach reklamowych i promocyjnych dotyczących serialu, producenta i następców w ich prawach,
  • udział w działaniach z zakresu public relations (konferencje prasowe, spotkania na planie z prasą, akcje promocyjne, udział w sesjach zdjęciowych, udział w wywiadach, audycjach i innych programach oraz wydarzeniach)
– są usługami kulturalnymi, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT.
W świetle ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych należy przyjąć, że ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT korzystają wyłącznie własne twórcze wykonania artystów posiadające cechy oryginalności i indywidualności (utwory), których autorstwo uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub podano do publicznej wiadomości w związku z rozpowszechnianiem utworu. W analizowanej sprawie mamy do czynienia z artystycznymi wykonaniami, gdyż w sposób twórczy przyczyniają się do powstania serialu.
Uwaga: W tym przypadku art. 43 ust. 19 pkt 1 ustawy o VAT, dotyczący usług związanych z filmami i nagraniami na wszelkich nośnikach, nie znajdzie zastosowania, gdyż wymienione tu usługi dotyczą usług, których przedmiotem są gotowe (nagrane) nośniki takie jak płyty CD czy DVD. Z kolei aktor świadczy jedynie usługi kulturalne oraz wnosi swój twórczy i artystyczny wkład w powstanie dzieła (utworu).
Przedmiotowe zwolnienie odnosi się do twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów, ale wyłącznie wtedy, gdy świadczone przez nich usługi są usługami w zakresie kultury. W analizowanej sprawie otrzymuje wynagrodzenie (honorarium) za określoną liczbę dni zdjęciowych – wg stawki dziennej za jeden dzień zdjęciowy z jego udziałem. Wynagrodzenie to obejmuje artystyczne wykonanie roli, przeniesienie na producenta całości praw określonych w umowie, w tym prawa do korzystania z wizerunku aktora, przeniesienia autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz udział w kampaniach reklamowych, akcjach promocyjnych i w działaniach z zakresu public relations dotyczących serialu.
Mamy tu do czynienia ze świadczeniem usług kulturalnych o charakterze kompleksowym. Świadczenie usług reklamowych, promocyjnych dotyczących serialu odbywa się równocześnie z realizowanymi usługami w zakresie kultury poprzez wykonywanie roli aktora w serialu. Zatem działania te stanowią czynności wykonywane w ramach kompleksowej usługi kulturalnej, jaką jest odegranie danej roli przez aktora. Służą one celom autopromocyjnym konkretnego dzieła w postaci produkcji serialu telewizyjnego. Usługi aktora, realizowane na podstawie tych umów, dotyczą wykonywania roli w danym serialu, a wszelkie działania dotyczące reklamy i promocji tego serialu wypływają z faktu jego zatrudnienia jako aktora. Oznacza to, że ogół świadczonych przez aktora usług, mających związek z osobistym udziałem w produkcji serialu, stanowiących jako całość usługę kulturalną, korzysta ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT.
Natomiast w odniesieniu do ewentualnych usług polegających na udziale w kampaniach reklamowych i promocyjnych produktów lokowanych w serialach (działania sponsoringowe) należy wskazać, że usługi te mają przede wszystkim komercyjny charakter oraz cel, jakim jest reklama, promocja wizerunku oraz produktów zleceniodawcy. W takiej sytuacji aktor nie promuje serialu, w którym uczestniczy, lecz reklamuje produkt (produkty) należący do sponsora, co przekłada się na promowanie tego sponsora. W tym przypadku nie znajdzie zastosowania zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT. Z uwagi na to, że aktor działa tu w charakterze artysty wykonawcy w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie licencji lub praw do artystycznego wykonania, usługi te podlegają opodatkowaniu 8-proc. stawką VAT na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146a pkt 2 oraz poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.
Stanowisko takie zaprezentował dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 4 sierpnia 2017 r., nr 0114-KDIP1-1.4012.241.2017.2.DG.
Podstawa prawna:
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.).
Ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1191).