Rząd zrekompensuje samorządom dochody utracone w 2018 r. w związku ze zmianą z mocą wsteczną przepisów o opodatkowaniu wiatraków, ale tylko należne im do 13 lipca 2018 r.
Opublikowany został właśnie projekt nowelizacji w tym zakresie. Ma wejść ona w życie 5 lutego 2022 r. Gminy będą miały trzy miesiące na odzyskanie utraconych wpływów. Według szacunków Ministerstwa Finansów rekompensaty będą kosztować budżet państwa ok. 278 mln zł.
O rządowych planach w tym zakresie informowaliśmy wcześniej w artykule „Samorządy odzyskają tylko część utraconych wpływów z wiatraków” (DGP nr 109/2021), Już wtedy wskazywaliśmy, że gminy, wbrew swoim oczekiwaniom, dostaną rekompensatę jedynie za pół roku. Rozwiązanie to nie satysfakcjonuje samorządów, bo w 2017 r., planując swoje budżety na 2018 r., brały pod uwagę wpływy całoroczne.
Opublikowany projekt jest odpowiedzią na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 22 lipca 2020 r. (sygn. akt K 4/19). TK uznał wtedy za niekonstytucyjny przepis, który w połowie 2018 r., lecz z mocą wsteczną – od 1 stycznia 2018 r., wprowadził zmiany w opodatkowaniu wiatraków.
Chodzi o nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1276). Weszła ona w życie 14 lipca 2018 r., ale w zakresie opodatkowania wiatraków – z mocą od 1 stycznia 2018 r. (art. 17 pkt 2 ustawy nowelizującej). Zmieniła ona zasady opodatkowania wiatraków na korzyść ich właścicieli, lecz ze stratą dla gmin. Przywrócone zostało bowiem opodatkowanie tylko części budowlanych wiatraka, czyli fundamentu i masztu. Pozostałe części, takie jak turbiny, gondole, łopaty, ponownie stały się nieopodatkowane.
Zakwestionowany przez TK przepis utraci moc 5 lutego 2022 r. Trybunał dał bowiem ustawodawcy półtora roku na zrekompensowanie gminom strat poniesionych w następstwie wprowadzenia niekonstytucyjnej regulacji.
Opublikowany właśnie projekt zakłada, że gminy dostaną rekompensaty odpowiadające utraconym dochodom z podatku należnego od 1 stycznia do 13 lipca 2018 r., czyli do momentu wejścia w życie niekorzystnej dla samorządów nowelizacji.
Pieniądze będą wypłacane na wniosek gmin do końca 2022 r. W tym celu samorząd będzie musiał złożyć wniosek do właściwego miejscowo wojewody w ciągu trzech miesięcy, licząc od dnia wejścia w życie ustawy (tj. od 5 lutego 2022 r.). Jeżeli się spóźni, złożone dokumenty pozostaną bez rozpatrzenia.
We wniosku gmina będzie musiała podać przede wszystkim:
- stawkę podatku ustaloną w 2018 r. przez radę gminy oraz określające ją przepisy ze wskazaniem uchwały rady gminy,
- wykaz elektrowni wiatrowych zlokalizowanych na terenie gminy 31 grudnia 2017 r. oraz podatników podatku,
- podstawę opodatkowania,
- kwotę utraconych dochodów, tj. różnicę między podatkiem, jaki gmina dostałaby, gdyby nie było zmian od 1 stycznia 2018 r., a podatkiem, jaki faktycznie dostała za okres od 1 stycznia do 13 lipca 2018 r.
Organem odwoławczym od decyzji wojewody będzie minister finansów.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy o rekompensacie dochodów utraconych przez gminy w 2018 r. w związku ze zmianą zakresu opodatkowania elektrowni wiatrowych – w konsultacjach
