Kto w ustawowym terminie przelał deweloperowi pieniądze na zakup domu, nie płaci PIT od dochodu ze sprzedaży poprzedniego lokalu, mimo że w tej dacie nie nabył jeszcze ostatecznie nowej nieruchomości – stwierdził dyrektor KIS.
W identycznej sytuacji, lecz w innej interpretacji organ uznał przeciwnie.
Mowa o interpretacjach dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 stycznia 2021 r. (sygn. 0115-KDIT2-1.4011.87.2017.10.MST) oraz z 24 grudnia 2020 r. (sygn. 0115 KDIT2.4011.685.2020.1.MD).
Obie dotyczą podatników, którzy zbyli swoje mieszkanie przed 1 stycznia 2019 r. W obu przypadkach sprzedaż miała miejsce przed upływem 5 lat od nabycia, co skutkowało – i nadal skutkuje – obowiązkiem zapłaty PIT od dochodu ze zbycia nieruchomości (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT). Sposobem na uniknięcie podatku jest ulga mieszkaniowa, czyli przeznaczenie pieniędzy na własne cele mieszkaniowe (art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 ustawy o PIT).
Obaj podatnicy zamierzali z tego skorzystać i kupić nieruchomość na rynku pierwotnym. W tym celu podpisali z deweloperem umowy w formie aktów notarialnych i w ustawowym terminie (wówczas 2 lat) przelali pieniądze na rachunki deweloperów. Nie zdążyli jednak przed upływem 2 lat podpisać umów ostatecznych, przenoszących własność nieruchomości. Deweloperzy spóźnili się bowiem z finalizacją inwestycji.
Powstał problem, czy w takiej sytuacji podatnicy mieli prawo do ulgi mieszkaniowej.
Odmienne wykładnie
Z interpretacji z 5 stycznia 2021 r. wynika, że ulga się należała. To, że przeniesienie prawa własności do lokalu nastąpiło po upływie terminu wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT, nie pozbawia wnioskodawcy prawa do zwolnienia – stwierdził dyrektor KIS. Dodał, że podatnik spełnił warunki do skorzystania z ulgi przez samo podpisanie umowy deweloperskiej i wydanie pieniędzy ze sprzedaży poprzedniego mieszkania na własne cele mieszkaniowe w ustawowym terminie.
W interpretacji z 24 grudnia 2020 r. dyrektor KIS stwierdził coś całkiem przeciwnego. Uznał, że samo podpisanie umowy z deweloperem i wydatkowanie pieniędzy ze sprzedaży mieszkania na poczet budowanego domu jednorodzinnego nie daje prawa do ulgi mieszkaniowej, jeśli w ustawowym terminie nie doszło do przeniesienia własności tej nieruchomości.
Skąd ta różnica wykładni? Do wydania korzystnej dla podatnika interpretacji zmusił fiskusa prawomocny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt II FSK 813/18). Natomiast w drugiej sprawie wyroku nie było, więc dyrektor KIS nie czuł się związany sądową wykładnią.
Zmiana przepisów
Od 2019 r. samo podpisanie umowy deweloperskiej i wpłata pieniędzy na rachunek dewelopera, bez podpisania w ustawowym terminie umowy ostatecznej przenoszącej własność nieruchomości, nie daje prawa do ulgi mieszkaniowej. Jednocześnie wydłużony został do 3 lat termin na zrealizowanie własnego celu mieszkaniowego.
Przepisy obowiązujące do końca 2018 r. przewidywały na realizację celu mieszkaniowego tylko 2 lata. Nie dawały zarazem jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy w tym terminie wystarczy zawrzeć umowę deweloperską i wpłacić pieniądze ze sprzedaży poprzedniej nieruchomości, czy konieczne jest również przeniesienie własności.
Przypomnijmy, że wskutek rozporządzenia ministra finansów z 23 grudnia 2020 r. (Dz.U. poz. 2368) termin na realizację celów mieszkaniowych przez podatników, którzy zbyli nieruchomości w 2018 r., został wydłużony również do 3 lat, co oznacza, że upłynie on dopiero 31 stycznia 2021 r.
Interpretacje indywidualne dyrektora KIS z 5 stycznia 2021 r., sygn. 0115-KDIT2-1.4011.87.2017.10.MST oraz z 24 grudnia 2020 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.685.2020.1.MD
