- Aby uniknąć sankcji karnych, wystarczające będzie przesłanie prawnie skutecznej korekty części deklaracyjnej albo ewidencyjnej lub korekty obu części JPK_V7 oraz uiszczenie zaległego VAT - informuje dr Przemysław Szymczyk, dyrektor departamentu systemu podatkowego w Ministerstwie Finansów.

ikona lupy />
dr Przemysław Szymczyk, dyrektor departamentu systemu podatkowego w Ministerstwie Finansów / Ministerstwo Finansów / fot. Michał Grubka/Ministerstwo Finansów
Od 1 października 2020 r. przy korygowaniu części ewidencyjnej JPK_VAT trzeba składać czynny żal. To dość uciążliwe dla podatników. Czy resort zlikwiduje ten obowiązek?
Tak. Przygotowaliśmy w Ministerstwie Finansów projekt zmiany art. 16a kodeksu karnego skarbowego w taki sposób, aby instytucja korekty przewidziana tym przepisem miała zastosowanie również w sytuacji złożenia korekty JPK_V7 dotyczącej części ewidencyjnej, a nie tylko deklaracyjnej, jak dotychczas. To oznacza, że nie będzie potrzeby składania czynnego żalu. Aby uniknąć sankcji karnych, wystarczające będzie przesłanie prawnie skutecznej korekty części deklaracyjnej albo ewidencyjnej lub korekty obu części JPK_V7 oraz uiszczenie zaległego VAT. Będzie to istotne ułatwienie dla podatników i obsługujących ich biur rachunkowych. Projektowany przepis jest uzgadniany z Ministerstwem Sprawiedliwości.
Jednak do czasu wejścia w życie tej nowelizacji nadal trzeba składać czynny żal przy korekcie JPK_V7. Czy można go przesłać zbiorczo za kilka korekt JPK_V7, czy każda powinna być z osobnym zawiadomieniem?
Dwa lub więcej zachowań podjętych w krótkich odstępach czasu uważa się za jeden czyn zabroniony (art. 6 par. 2 k.k.s.). Tak więc czynny żal można złożyć zbiorczo za kilka korekt JPK_V7. Ważne, żeby korekty były złożone zbiorczo przez tego samego sprawcę. Jeżeli zostały one złożone w różnych odstępach czasowych, to do każdej z nich należy dołączyć osobne pismo. Zawiadomienie jest bowiem bezskuteczne, jeżeli zostało złożone w czasie, gdy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu czynu zabronionego.
Czynny żal składa się nie tylko w odniesieniu do rozliczeń VAT, ale też w innych sytuacjach. Kto powinien go złożyć: podatnik czy biuro rachunkowe, któremu zlecił on swoje rozliczenia podatkowe?
Ten, kto podlega odpowiedzialności karnoskarbowej. Artykuł 16 k.k.s. posługuje się pojęciem „sprawca”. Zgodnie z art. 9 par. 3 k.k.s. odpowiada jak sprawca przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Stąd właśnie sprawcami mogą być m.in. osoby trzecie, którym podatnicy powierzyli dokonywanie rozliczeń podatkowych, np. kierownik biura rachunkowego lub księgowy. Artykuł 9 par. 3 k.k.s. określa zatem odpowiedzialność przedstawiciela biura rachunkowego, który jako sprawca czynu jest uprawniony do złożenia czynnego żalu, zgodnie z art. 16 k.k.s.
Czy możemy to pokazać na przykładach?
Każda sprawa wymaga indywidualnego podejścia, co w konsekwencji może powodować odmienne skutki prawne. W przypadku gdy za naruszenie przepisów podatkowych, np. za niezłożenie deklaracji podatkowej, za nieprawidłowości w ewidencjach czy w deklaracjach odpowiedzialny jest przedstawiciel biura, to on zawiadamia o popełnieniu czynu zabronionego, ujawniając istotne okoliczności popełnienia tego czynu.
W sytuacji, kiedy to podatnik jest podmiotem zobowiązanym, tj. na nim ciąży obowiązek płatności podatku, to on składa czynny żal do właściwego urzędu.
Czy może mieć miejsce sytuacja, w której pomimo odpowiedzialności przedstawiciela biura rachunkowego, wynikającej z umowy o prowadzenie dokumentacji księgowej, do popełnienia czynu zabronionego dojdzie z winy podatnika?
Tak, np. w wyniku niedostarczenia przez podatnika do biura rachunkowego wszystkich faktur sprzedaży bądź zakupu. Sprawstwo należy wówczas ustalić w oparciu o wszelkie okoliczności towarzyszące konkretnej sprawie, w szczególności dotyczące zakresu i sposobu realizacji obowiązków podatkowych przez samego podatnika, jak i przez przedstawiciela biura rachunkowego, któremu zostały powierzone obowiązki podatkowo-księgowe.
Jeżeli ustalimy, że zawiniło biuro rachunkowe, to kto powinien podpisać się pod zawiadomieniem o popełnieniu czynu zabronionego?
Czynny żal powinien być podpisany przez sprawcę przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.
Co powinien zawierać czynny żal, czyli zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego?
Nie ma urzędowego wzoru ani formularza takiego dokumentu. W piśmie powinny zostać wskazane istotne okoliczności popełnionego czynu zabronionego, jak również osoby współdziałające w jego popełnieniu. Chodzi o dane osoby składającej czynny żal, adresata, którym jest naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego, opis popełnionego czynu i jego okoliczności, wskazanie osób, które miały związek z popełnionym czynem zabronionym, informację o tym, czy sprawca naprawił swój czyn, a jeżeli tego nie zrobił – to w jaki sposób i w jakim terminie zobowiązuje się do jego naprawienia.
Jak wysyłać czynny żal przez internet?
Można to zrobić, wysyłając pismo ogólne przez e-Urząd Skarbowy lub na skrzynkę e-PUAP. Pismo składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej powinno być opatrzone podpisem identyfikującym sprawcę: kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. To może być np. czynny żal wniesiony np. na adres e-mail urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego w formacie PDF i opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym sprawcy. Osoba z biura rachunkowego, która odpowiada za naruszenie przepisów podatkowych, również może złożyć zawiadomienie przez e-Urząd Skarbowy, logując się do swojego indywidualnego konta.