Jeśli ubiegający się o świadczenia z pomocy społecznej nie zgadza się na przeprowadzenie wywiadu przez pracownika socjalnego w obecności policji, jest to równoznaczne z niewyrażeniem zgody na wywiad w ogóle. Tym samym ośrodek pomocy społecznej może odmówić przyznania wsparcia.



Tak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Białymstoku, oddalając skargę w sprawie zasiłku celowego. Wnioskujący o jego przyznanie mężczyzna najpierw wielokrotnie uniemożliwiał przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania, a kiedy w końcu zgodził się na rozmowę z pracownikami socjalnymi, nie chciał wpuścić towarzyszącego im policjanta. Funkcjonariusz był tam obecny na prośbę kierownika ośrodka pomocy społecznej ze względu na realne zagrożenia dla bezpieczeństwa urzędników, jakie stanowiły dwa agresywne psy pozostawione na terenie posesji bez żadnego nadzoru. W związku z tym, że pracownicy nie zdecydowali się na wejście do domu mężczyzny bez asysty policji, wywiad nie został ostatecznie przeprowadzony. W efekcie ośrodek pomocy społecznej wydał decyzję odmawiającą zasiłku celowego, powołując się na art. 11 ust. 2 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1769). Zgodnie z nim uniemożliwienie przeprowadzenia wywiadu może stanowić podstawę do nieprzyznania świadczenia.
Od tego rozstrzygnięcia mężczyzna odwołał się do samorządowego kolegium odwoławczego, a gdy zostało utrzymane w mocy, złożył skargę do WSA w Białymstoku. Argumentował, że nie zgodził się na wejście policjantów, bo nie jest bandytą ani przestępcą.
Sąd odrzucił jego wyjaśnienia i uznał, że skarżący swoją postawą faktycznie uniemożliwił przeprowadzenie wywiadu. WSA przypomniał, że obowiązujące od października 2015 r. brzmienie art. 107 ust. 3a i 3b ustawy daje prawo kierownikowi ośrodka – z własnej inicjatywy lub na wniosek pracownika socjalnego – wystąpić do komendanta policji o udzielenie asysty przez funkcjonariusza przy przeprowadzaniu wywiadu, a ten ma obowiązek ją zapewnić.
Sąd podkreślił, że celem wprowadzenia tej regulacji było poprawienie bezpieczeństwa pracowników socjalnych. Jednocześnie uprawnienie przyznane kierownikowi nie zostało w treści przepisu ograniczone żadnymi przesłankami. To oznacza, że wnioskujący o zasiłek ma obowiązek znoszenia obecności policjanta przy czynności przeprowadzania wywiadu, niezależnie od tego, jak osobiście ją odbiera. W konsekwencji niewyrażenie przez ubiegającego się o świadczenie zgody na wywiad w asyście funkcjonariusza jest traktowane jako niewyrażenie zgody na wywiad w ogóle. A mając na uwadze fakt, że odmowa przeprowadzenia wywiadu może skutkować odmową udzielenia pomocy lub uchyleniem decyzji ją przyznającej, WSA nie dopatrzył się naruszenia prawa przez ośrodek pomocy społecznej.
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 19 września 2017 r., sygn. akt II SA/Bk 315/17.