"Nie ma uniwersalnej reguły dotyczącej precyzyjnego ustalania długości okresu vacatio legis odpowiedniej dla wszystkich możliwych przypadków. Można powiedzieć, że ocena, jaki okres jest odpowiedni, zależy od całokształtu zasad i wartości konstytucyjnych, odnoszących się do danej regulacji. Chodzi o to, by adresaci mieli czas dostosować swe interesy do nowej regulacji. Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych mówi o standardowym 14-dniowym okresie dostosowawczym. Jednak w ustawie tej powiedziano również, że w uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest skrócenie tego okresu. Jeżeli zaś ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie regulacji, i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, w ogóle można odstąpić od vacatio legis.
"Okres dostosowawczy może być wydłużony"
Okres dostosowawczy może być również wydłużony. Trybunał Konstytucyjny ustalił konkretne wymagania czasowe w odniesieniu do vacatio legis w przypadku zmian w prawie podatkowym (publikacja ustawy przynajmniej na miesiąc przed końcem danego roku podatkowego) i wyborczym (konieczność zachowania co najmniej sześciomiesięcznego terminu od wejścia w życie istotnych zmian w prawie wyborczym do pierwszej czynności kalendarza wyborczego).
Ocena, jak długie powinno być vacatio legis, którego celem jest stworzenie adresatowi możliwości dostosowania się do nowej sytuacji, zależy od ustalenia, jaki charakter mają zmiany, jaki rodzaj relacji społecznych regulują, jaka jest funkcja danej ustawy w systemie prawa.
Prace nad zmianami dotyczącymi OFE trwają już od pewnego czasu. Trudno byłoby zatem uznać, by ci, którzy obserwują bieg wypadków, mogli przewidywać, że dotychczasowy system - niekonstytucyjny, jak można przecież sądzić na podstawie jego funkcjonowania w świetle informacji rządu - będzie trwał dłużej niż 12 lat.
"Przesłanką oceny adekwatności vacatio legis jest interes publiczny"
Przesłanką oceny adekwatności vacatio legis, jest zarówno interes publiczny, czyli w tym konkretnym przypadku zachowanie równowagi budżetowej, jak też zasada zaufania obywateli do państwa. Pierwsza z zasad może skłaniać do ustalenia krótszego okresu dostosowawczego. Druga przemawia za okresem jak najdłuższym.
Wydaje się, że to, co rząd zaproponował w nowej ustawie o OFE, jest kompromisem między koniecznością dokonania zmian ze względu na równowagę budżetową, a potrzebą umożliwienia wszystkim zainteresowanym dostosowania się do nowej sytuacji, co przemawia za co najmniej 30-dniowym okresem dostosowawczym".