Jestem zatrudniona przez naczelnika gminy w 1986 roku na stanowisku bibliotekarza. Nie pełnię funkcji kierownika. Kandydowałam w wyborach do rady gminy i zostałam wybrana. Czy muszę zrezygnować z funkcji radnego, aby nie stracić pracy?

Nie. W opisanej sytuacji nie ma potrzeby rezygnacji z objęcia mandatu radnego aby nie utracić zatrudnienia w bibliotece. Warunkiem tego jest jednak to aby biblioteka stanowiła odrębną od urzędu gminy jednostkę organizacyjną. Przepisy o charakterze antykorupcyjnym dotyczące radnych gminnych przewidują trojakiego rodzaju ograniczenia. Zakazane jest nawiązywanie stosunku pracy w urzędzie gminy, w której radny zdobył mandat. Radny nie może ponadto pełnić funkcji kierownika gminnej jednostki organizacyjnej oraz jego zastępcy. Podobne rozwiązanie stosowane jest w stosunku do osób, które zostały wybrane na radnego będąc już zatrudnionymi w ramach stosunku pracy w urzędzie gminy, w której zdobyły mandat radnego.

Niedopuszczalne jest bowiem wykonywanie stosunku pracy w urzędzie gminy, w którym dana osoba została wybrana na radnego. Przepisy zakazują ponadto wykonywania przez radnych funkcji kierownika lub jego zastępcy w jednostce organizacyjnej tej gminy. W sytuacji opisanej w pytaniu zakaz wykonywania pracy zaktualizuje się wyłącznie wtedy gdy biblioteka, w której pracuje nowo wybrana radna wchodzi organizacyjnie w skład urzędu gminy. W tym przypadku nawet brak pełnienia funkcji kierowniczej nie uchyli zakazu wykonywania pracy w urzędzie. Jeśli biblioteka stanowi odrębną jednostkę organizacyjną niedopuszczalność wykonywania pracy obejmuje tylko kierowników i zastępców takiej jednostki. W żadnej z opisanych sytuacji przepisy nie nakładają jednak na radnego zatrudnionego w urzędzie gminy ani kierownika (zastępcy) jednostki organizacyjnej obowiązku rozwiązania stosunku pracy. Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu osoby te obowiązane są natomiast złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy.

\Radny co do zasady otrzymuje urlop bezpłatny na okres sprawowania mandatu oraz trzy miesiące po jego wygaśnięciu. Urlop bezpłatny przysługuje radnemu bez względu na rodzaj i okres trwania stosunku pracy. Jeśli jednak osoba, która została wybrana na radnego pozostawała w tym czasie w stosunku pracy zawartym na czas określony, który ustałby przed terminem zakończenia urlopu bezpłatnego, to stosunek pracy przedłuża się do trzech miesięcy po zakończeniu tego urlopu. W sytuacji, gdy osoba, która nie może wykonywać pracy z uwagi na wybór na radnego nie wypełnia obowiązku złożenia wniosku o urlop bezpłatny w opisanych wyżej terminach jest to równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu. Po wygaśnięciu mandatu pracodawca przywraca radnego do pracy na tym samym lub równorzędnym stanowisku pracy z wynagrodzeniem odpowiadającym wynagrodzeniu, jakie radny otrzymywałby, gdyby nie przysługujący urlop bezpłatny. Radny zgłasza gotowość przystąpienia do pracy w terminie siedmiu dni od dnia wygaśnięcia mandatu.

Rafał Krawczyk
sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu

Podstawa prawna:
Art. 24a-24c ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późń. zm.).