Eliza Skowrońska - Osoby, które chcą zachować prawo do emerytury, powinny dostarczyć do ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy. ZUS nie uwzględni innych dokumentów, np. wypowiedzenia umowy o pracę
Od stycznia 2011 roku obowiązuje przepis stanowiący, że emeryci kontynuujący zatrudnienie nie mogą pobierać emerytury. Kogo dotyczy to rozwiązanie?
Dotyczy wszystkich emerytów, którzy nie rozwiązali stosunku pracy zawartego przed uzyskaniem emerytury, a więc zarówno tych, którzy przeszli na emeryturę do końca grudnia 2010 r.– do tych osób będzie stosowana od 1 października 2011 r., jak i tych, którzy prawo do emerytury uzyskają począwszy od 1 stycznia 2011 r. Nowy przepis ma także zastosowanie do emerytur przysługujących osobom pozostającym w stosunku pracy w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinie, Norwegii, Szwajcarii lub w państwach, z którymi Polskę łączą dwustronne umowy międzynarodowe w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. Z wyłączeniem osób wykonujących zatrudnienie w Australii, z którą umowa po stronie australijskiej obejmuje wyłącznie emerytury z tytułu zamieszkiwania w tym państwie.
Co się stanie, jeśli pracownik złoży wniosek o emeryturę, ale będzie kontynuował to samo zatrudnienie?
W takim przypadku ZUS przyzna emeryturę, ale – ze względu na kontynuowanie zatrudnienia – zawiesi prawo do tej emerytury, czyli nie podejmie jej wypłaty. Prawo to ulega zawieszeniu niezależnie od wysokości osiąganego przychodu oraz od wieku osoby uprawnionej do emerytury, co oznacza, że dotyczy także kobiet, które ukończyły 60 lat, i mężczyzn, którzy skończyli 65 lat. Zawieszeniu podlega także okresowa emerytura kapitałowa.
A jeśli pracownik, który w tym roku nabędzie prawo do emerytury, rozwiąże umowę o pracę?
Sprecyzujmy, że chodzi tu o osoby, które wniosek o emeryturę złożyły po 31 grudnia 2010 r., i takie, które złożyły wniosek o emeryturę jeszcze w 2010 r., ale warunki wymagane do przyznania emerytury (np. osiągnięcie wymaganego wieku) spełnią po 31 grudnia 2010 r. i po tej dacie nabędą emeryturę. Jeśli takie osoby rozwiążą stosunek pracy, to wtedy ZUS wypłaci im emeryturę od miesiąca, w którym – choćby przez jeden dzień – nie są zatrudnieni w ramach stosunku pracy, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszą w swoim oddziale ZUS wniosek z załączonym świadectwem pracy lub zaświadczeniem pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy.
Czyli muszą same postarać się o taką wypłatę. Kiedy ZUS zacznie to robić?
Ze względu na to, że podjęcie wypłaty emerytury możliwe jest nie wcześniej niż od miesiąca, w którym emeryt zgłosił wniosek (np. osobiście w ZUS lub przesłany pocztą) niezwłocznie po rozwiązaniu stosunku pracy. Na przykład – gdy rozwiązanie stosunku pracy nastąpi z dniem 15 czerwca 2011 r. i jeszcze w tym miesiącu emeryt zgłosi wniosek o podjęcie wypłaty – ZUS zrobi to od 1 czerwca. A gdy umowa o pracę zostanie rozwiązana np. 31 lipca 2011 r., podjęcie wypłaty nastąpi od 1 sierpnia, oczywiście pod warunkiem że w sierpniu zostanie zgłoszony wniosek.
Do kiedy osoba, która nabyła prawo do emerytury do końca 2010 roku, kontynuując zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy, musi rozwiązać umowę, żeby ZUS nie zawiesił jej emerytury od października 2011 r.?
Osobom, które przeszły na emeryturę przed 1 stycznia 2011 r. i nadal wykonują zatrudnienie w ramach tego samego stosunku pracy, w którym pozostawały przed jej uzyskaniem, zakład wstrzyma wypłatę emerytury od 1 października 2011 r. Oczywiście nie dotyczy to emerytów, którzy do końca września 2011 r. rozwiążą umowę o pracę. Osoby te powinny dostarczyć do ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy. Inne dokumenty – np. wypowiedzenie umowy o pracę – nie stanowią podstawy do podjęcia wypłaty emerytury. Osobom, które nie przedłożyły lub nie przedłożą w ZUS świadectwa pracy albo zaświadczenia, ZUS zawiesi emeryturę od 1 października 2011 r.
Założymy, że zainteresowany przedstawi w ZUS te dokumenty, ale będzie z nich wynikało, że rozwiązał stosunek pracy po 30 września 2011 roku. Co zrobi zakład?
W przypadku rozwiązania stosunku pracy po 30 września 2011 r. wypłata emerytury zostanie podjęta od pierwszego dnia miesiąca, w którym został on rozwiązany, jeśli stosunek pracy został rozwiązany w innym dniu niż ostatni dzień miesiąca i pod warunkiem że w miesiącu tym zostanie zgłoszony wniosek o podjęcie wypłaty emerytury w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Na przykład – umowa o pracę została rozwiązana 15 grudnia 2011 r., w grudniu 2011 r. emeryt zgłosił wniosek wraz z wymaganym dokumentem – ZUS podejmie wypłatę od 1 grudnia. Z kolei gdy stosunek pracy zostanie rozwiązany z ostatnim dniem miesiąca – ZUS podejmie wypłatę emerytury od następnego miesiąca. Również i w tym przypadku należy pamiętać, że podjęcie wypłaty możliwe jest nie wcześniej niż od miesiąca, w którym został zgłoszony wniosek.
Czy nowe przepisy nakładają jakieś obowiązki na pracodawców?
W przypadku tego przepisu nie można mówić o nałożeniu na pracodawcę jakichkolwiek nowych obowiązków. Pracodawca ma obowiązek wystawić pracownikowi dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy, a więc świadectwo pracy bądź zaświadczenie.