Długo oczekiwana, bo zaproponowana przez prezydenta jeszcze w 2017 r., zmiana przepisów odnoszących się do prawa pracy ostatecznie weszła w życie 7 września 2019 r. Prezydencka nowelizacja wprowadziła zmiany do kodeksu pracy, kodeksu postępowania cywilnego, ustawy o pracownikach urzędów państwowych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Celem nowelizacji była poprawa i uzupełnienie tych przepisów, które w ocenie projektodawcy niewystarczająco zabezpieczały interesy pracowników – albo ze względu na możliwość ich nadużycia, albo ze względu na to, że nie regulowały one niektórych, występujących w praktyce, problemów.
Część wprowadzonych zmian polega na doprecyzowaniu przepisów, których interpretacja mogła wcześniej budzić wątpliwości. W tym zakresie zmieniono art. 292 k.p., który dotyczy dochodzenia przedawnionych roszczeń, oraz art. 97 k.p. wskazujący termin, w którym należy wydać pracownikowi świadectwo pracy.
Inna grupa zmian wprowadza rozwiązania, które mają ułatwić pracownikom realizację ich uprawnień. I tak zmieniono np. przepisy dotyczące właściwości sądu w postępowaniu nieprocesowym – od teraz w sprawach z zakresu prawa pracy wierzyciel może złożyć wniosek dotyczący egzekucji czynności niezastępowalnej do sądu właściwości ogólnej dłużnika albo do sądu, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, albo do sądu, w okręgu którego znajduje się zakład pracy. Dążąc do ułatwienia pracownikom uzyskania świadectwa pracy, uregulowano postępowania dotyczące możliwości domagania się przez pracownika wydania nowego świadectwa pracy i sprostowania świadectwa pracy. Wprowadzono zasadę, zgodnie z którą w przypadku niewydania przez pracodawcę świadectwa pracy lub sprostowanego świadectwa pracy prawomocny wyrok zobowiązujący pracodawcę do wydania (ew. sprostowania) tego dokumentu zastępuje to świadectwo. Przewidziano też możliwość domagania się wydania (sprostowania) świadectwa pracy, nawet jeżeli pracodawca nie istnieje albo z innych przyczyn wytoczenie przeciwko niemu powództwa jest niemożliwe. Wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym wykroczeniem jest brak wydania świadectwa pracy w terminie (a nie tylko niewydanie go w ogóle, jak dotychczas). Kolejnym ułatwieniem jest zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych również dla pracownika składającego wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego.
Trzecia grupa zmian polega na rozszerzeniu ochrony pracowników. Wprowadzono otwarty katalog przesłanek dyskryminacyjnych, także jeśli chodzi o kryteria oderwane od cech i właściwości osobistych pracownika. Obecnie do dochodzenia odszkodowania z art. 943 k.p. wystarczy już samo doznanie przez pracownika mobbingu (nie musi on na skutek mobbingu rozwiązywać umowy o pracę, żeby móc domagać się odszkodowania). Ponadto pracownik w okresie ochrony przedemerytalnej, zatrudniony na podstawie umowy terminowej, ma też prawo do żądania przywrócenia do pracy.
Ponadto na mocy nowelizacji przyznano uprawnienia dla pracownika – innego członka najbliższej rodziny w okresie korzystania przez niego z urlopu macierzyńskiego. Otóż taki pracownik od 7 września 2019 r. również jest objęty szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy – analogicznie jak pracownica – matka. Ma on również prawo do żądania udzielenia urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, a więc tak samo, jak pracownica wracająca po urlopie macierzyńskim.
W komentarzu szczegółowo opisujemy zasygnalizowane powyżej zmiany.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w tygodniku Kadry i Płace komentowaliśmy m.in. ustawy:
  • z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych
  • z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
  • z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców
  • z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
  • z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
  • z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
  • z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy
  • z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
  • z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
  • z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
  • z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
  • z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych
  • z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
  • z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela
  • z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni
  • z 10 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze skróceniem okresu przechowywania akt pracowniczych oraz ich elektronizacją
a także rozporządzenie:
  • ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w wydaniach dgp na www.edgp.gazetaprawna.pl