Jeżeli samotny rodzic w wyznaczonym terminie dostarczył tytuł wykonawczy do alimentów, prawo do 500 zł na dziecko przysługuje mu od początku okresu świadczeniowego.
Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Łodzi, który rozpatrywał skargę dotyczącą świadczenia wychowawczego. O jego przyznanie starał się ojciec, który samotnie wychowuje dwie córki. Ponieważ w sierpniu 2017 r., kiedy składał wniosek o 500 zł na nowy okres świadczeniowy (rozpoczynający się 1 października), nie miał ustalonych na dzieci alimentów, gmina zastosowała w stosunku do niego regulacje zawarte w art. 19 ust. 4 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2134 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, jeśli osoba samotnie wychowująca dziecko nie dołączy do wniosku o 500+ tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd w sprawie ustalenia na nie alimentów, to urząd wyznacza mu trzymiesięczny termin na jego dostarczenie.
Mężczyzna spełnił ten warunek i przedstawił wyrok sądu rejonowego, z którego wynikało, że na obydwie córki ustalone zostały alimenty – po 200 zł miesięcznie, płatne od 27 grudnia 2017 r. Gmina mając już komplet dokumentów, odmówiła 500 zł na starsze dziecko (ze względu na przekroczenie kryterium dochodowego), natomiast na drugą córkę pieniądze zostały przyznane na okres od 1 grudnia 2017 r. do 30 września 2018 r. Zdaniem rodzica gmina popełniła błąd, ustalając początkową datę, od której należy mu się świadczenie wychowawcze, bo powinno to być od 1 października 2017 r.
Jednak Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało, że gmina postąpiła prawidłowo. Uzasadniało to tym, że w okresie październik–listopad 2017 r. mężczyzna nie spełniał przesłanki do uzyskiwania świadczenia wychowawczego, bo jako osoba samotnie wychowująca dziecko nie miał zasądzonych alimentów na dzieci. Dopiero ustalenie obowiązku alimentacyjnego od 27 grudnia 2017 r. spowodowało, że stał się uprawniony do wsparcia.
Rodzic nie zgodził się z tym rozstrzygnięciem i zaskarżył je do WSA w Łodzi, wskazując, że 500 zł na drugie dziecko powinien otrzymać od początku okresu świadczeniowego, czyli października 2017 r. Sąd stwierdził, że jego skarga była zasadna. W uzasadnieniu powołał się na wspomniany art. 19 ust. 4 ustawy. Poza tym, że mówi on o wyznaczeniu dla rodzica terminu na dostarczenie tytułu wykonawczego do alimentów, to określa też sposób postępowania po tym, gdy rodzic dopełni tej formalności. W przypadku przedstawienia przez samotnego opiekuna odpowiednich dokumentów przed upływem wyznaczonej daty, świadczenie wychowawcze przysługuje od miesiąca złożenia wniosku (czyli od początku okresu świadczeniowego), o ile spełnione są pozostałe warunki do jego uzyskiwania.
W ocenie sądu zapis art. 19 ust. 4 w przywołanym zakresie nie budzi żadnych wątpliwości interpretacyjnych. Ustawodawca w sposób jednoznaczny określił bowiem początek okresu, na jaki ustalane jest prawo do 500+, w sytuacji dostarczenia tytułu wykonawczego do alimentów w wyznaczonym terminie. Gdyby chciał odmiennie uregulować moment powstania uprawnienia do świadczenia wychowawczego w takich okolicznościach, to posłużyłby się zapisem bardziej precyzyjnym. Dlatego skoro z art. 19 ust. 4 nie wynikają dodatkowe ograniczenia odnoszące się do tego, od kiedy samotnemu rodzicowi przysługuje wsparcie, to organ administracji publicznej nie może wprowadzać własnych.
orzecznictwo
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 28 listopada 2018 r., sygn. akt II SA/Łd 812/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
