Pracownicy, którzy wiedzą o nieprawidłowościach przy odprowadzaniu składek czy zasiłkach, mogą zgłaszać to ZUS. Zakład zadba o ich anonimowość.
Na stronie głównej ZUS pojawiła się właśnie zakładka „Bądź sygnalistą!”. Można tam albo zostawić informację o łamaniu przepisów, albo znaleźć numer telefonu, pod który można zadzwonić. I w jednym, i w drugim przypadku wszystkie nasze dane będą chronione. – Gwarantujemy sygnalistom anonimowość. Połączenie jest szyfrowane, więc nie możemy sprawdzić, kto do nas telefonuje – wyjaśnia Małgorzata Wojciechowska-Brennek, koordynator przeciwdziałania korupcji i nadużyciom w departamencie kontroli wewnętrznej ZUS.
Jak tłumaczy, dostęp do bazy zgłoszeń mają jedynie uprawnieni pracownicy zakładu, którzy również nie zbierają danych o lokalizacji czy adresie IP.
Jeśli sygnalista zdecyduje się na ujawnienie swojej tożsamości (np. aby ułatwić wyjaśnienie okoliczności sprawy), jego dane osobowe podlegają bezwzględnej ochronie. Dodatkową ochroną mogą być także otoczone osoby, które same korumpowały pracowników ZUS. Nie poniosą odpowiedzialności za swoje działania, jeśli ujawnią wszystkie istotne okoliczności zdarzenia, zanim organ ścigania z innego źródła dowie się o nich.
Informacje o nieprawidłowościach ZUS zbierał już wcześniej, bo od 2012 r. Jednak nie zachęcał do tego na swojej stronie internetowej. Być może dlatego zgłoszeń było niewiele.
– Do dziś zweryfikowaliśmy 159 informacji. Z tego 75 nadaliśmy dalszy bieg, a w przypadku 78 informacji, z uwagi m.in. na zbyt ogólnikowe dane uniemożliwiające bliższą identyfikację, podjęliśmy decyzje o pozostawieniu ich bez rozpatrzenia – wyjaśnia Radosław Milczarski z Biura Prasowego Centrali ZUS.
Wśród anonimowych informacji, które dalej są analizowane, przeważają te dotyczące nieprawidłowego postępowania ubezpieczonych i płatników składek. Większość donosów dotyczy m.in. pracy w czasie zwolnienia lekarskiego lub wyłudzania zasiłku macierzyńskiego. Dużą grupę stanowią informacje dotyczące nieodprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za pracowników lub odprowadzania ich w zaniżonej wysokości. Są także donosy dotyczące rent z tytułu niezdolności do pracy.
– Dotyczą one nieprawidłowości w obszarze orzecznictwa lekarskiego – dodaje Radosław Milczarski. Zakład także oczekuje – zarówno od swoich klientów, jak i pracowników – informacji o przypadkach nadużycia władzy, niedopełnienia obowiązków, nepotyzmu czy kumoterstwa.
Ważne
Sygnalista to osoba, która w dobrej wierze ujawnia informacje mogące świadczyć o występujących w danej organizacji nieprawidłowościach lub zachowaniach noszących znamiona korupcji, godzących w tę organizację i zagrażających interesowi publicznemu
140,3 tys. kontroli osób posiadających zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy przeprowadził ZUS w I kwartale tego roku
5,4 tys. zasiłków zostało wstrzymanych w I kwartale tego roku w efekcie przeprowadzonych kontroli
3,3 mln zł to kwota wstrzymanych zasiłków chorobowych w I kwartale tego roku