Nowo wybrani wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast będą mieli trzy miesiące na złożenie ślubowania. Po bezskutecznym upływie tego terminu w gminie odbędą się wybory.
Ustawa o samorządzie gminnym zawiera luki. Dobrym przykładem tego jest sytuacja w Oświęcimiu i Goczałkowicach-Zdroju. W pierwszym przypadku ubiegłoroczne wybory samorządowe przegrał dotychczasowy prezydent. Zastąpić go miał nowy przedstawiciel lokalnej społeczności, ale dotychczas nie złożył ślubowania. W Goczałkowicach z kolei wygrał dotychczasowy wójt, ale do tej pory nie ślubował. W obu przypadkach przeszkodą do złożenia ślubowań przed radą są problemy zdrowotne nowych włodarzy.

Niezbędne ślubowanie

Zgodnie z samorządową ustawą ustrojową objęcie obowiązków przez wójta, burmistrza czy prezydenta miasta następuje z chwilą złożenia wobec rady gminy ślubowania.
– W tym celu przewodniczący rady gminy zwołuje sesję rady gminy na dzień przypadający w ciągu siedmiu dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów wójta. Ustawa nie wskazuje jednak działań, które należy podjąć w sytuacji gdy złożenie ślubowania nie jest możliwe z przyczyn zdrowotnych – tłumaczy Andrzej Król, radca prawny z Warszawy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami do momentu złożenia ślubowania jego zadania wykonuje dotychczasowy wójt. Specjalną procedurę ustawa o samorządzie gminnym przewiduje dopiero w przypadku wygaszenia mandatu wójta. W takiej sytuacji jego funkcję do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta pełni osoba wyznaczona przez prezesa Rady Ministrów.
– Jednak do czasu złożenia ślubowania nie można mówić, że prezydent czy wójt elekt wykonują mandat. Nie można go zatem odwołać w referendum czy wygasić mandatu – podsumowuje Andrzej Król.

Do akcji wkroczy premier

Sytuację rozwiązać ma projekt nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym, który został skierowany do pierwszego czytania w komisji samorządu terytorialnego i polityki regionalnej. Wprowadza on możliwości powołania przez premiera osoby, która przejmie wykonywanie zadań i kompetencje prezydenta, burmistrza czy wójta – w sytuacji kiedy po wyborach nie złożył on ślubowania z powodu przemijającej przeszkody określonej w art. 28g ust. 1., czyli np. tymczasowego aresztowania czy niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni. Osoba ta będzie pełniła funkcje do czasu wyboru nowego włodarza gminy.
Dodatkowo nowe przepisy przewidują, że niezłożenie przez nowo wybranego szefa gminy ślubowania w terminie trzech miesięcy od daty ogłoszenia wyników wyborów będzie równoznaczne z odmową złożenia ślubowania.
– Skutkować to będzie rozpoczęciem przez poszczególne rady gmin procedury wygaszania mandatu. Da to również możliwość zarządzenia wyborów przedterminowych i wyboru prezydenta, burmistrza czy wójta, który będzie miał pełną legitymację mieszkańców do zarządzania gminą – wyjaśnia Janusz Chwieruta, poseł.
Nowością będzie również możliwość złożenia ślubowania przez szefa gminy na piśmie. W takiej sytuacji informację o dacie złożenia ślubowania oraz jego treści wójt poda do publicznej wiadomości mieszkańcom w drodze obwieszczenia lub w inny sposób zwyczajowo przyjęty na terenie gminy.
W wyborach samorządowych wybrano
● 1576 wójtów
● 796 burmistrzów
● 107 wójtów
Podstawa prawna
Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn.zm.).