Jestem udziałowcem spółki z o.o., wobec której z wniosku różnych wierzycieli jest prowadzona egzekucja z należącego do spółki lokalu użytkowego. Długi przewyższają wartość nieruchomości, a ZUS ma dodatkowo hipotekę przymusową. Czy ZUS poprzestanie na kwocie, jaką otrzyma po sprzedaży lokalu, czy będzie dalej żądał pozostałej części długu? Spółka nie ma innego majątku.
ZUS przysługuje hipoteka przymusowa na wszystkich nieruchomościach dłużnika, a podstawą jej ustanowienia jest doręczona decyzja o określeniu wysokości należności z tytułu składek, o odpowiedzialności osoby trzeciej lub o odpowiedzialności następcy prawnego. Zgodnie z art. 26 ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zaspokojenie z przedmiotu hipoteki przymusowej następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, chyba że z przedmiotu hipoteki jest prowadzona egzekucja przez sądowy organ egzekucyjny.
W opisanej sytuacji postępowanie egzekucyjne jest prowadzone przez komornika sądowego, czyli zapewne na podstawie kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.). W praktyce może się zdarzyć, że kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości nie wystarczy na zaspokojenie wszystkich wierzytelności. Z art. 1025 par. 1 k.p.c. wynika m.in., że z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w następującej kolejności:
1) koszty egzekucyjne z wyjątkiem kosztów zastępstwa prawnego przyznanych przez komornika w postępowaniu egzekucyjnym;
2) należności alimentacyjne;
3) należności za pracę za okres trzech miesięcy do wysokości najniższego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i koszty zwykłego pogrzebu dłużnika;
4) należności zabezpieczone hipoteką morską lub przywilejem na statku morskim;
5) należności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym albo korzystające z ustawowego pierwszeństwa oraz prawa, które ciążyły na nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu.
W sytuacji, w której kwota uzyskana z egzekucyjnej sprzedaży nieruchomości nie wystarczy nawet na pokrycie długów stwierdzonych hipoteką przymusową na rzecz ZUS, pozostały niezaspokojony w egzekucji dług składkowy nie wygaśnie. Może być on egzekwowany przez ZUS z innych składników majątkowych dłużnika i z zastosowaniem innych sposobów egzekucji, np. z rachunków bankowych, wierzytelności dłużnika. To, że w tym momencie spółka nie posiada innego majątku, nie ma znaczenia.
Podstawa prawna
• art. 26 ust. 3 i 7 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 423; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 619)
• art. 1025 par. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1575; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 11)
