Ustawa o samorządzie gminnym nie upoważnia rady gminy do określania wysokości opłat za pobieranie wody i odprowadzanie ścieków. Podstawą prawną uchwały jest ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę.
Wojewoda mazowiecki stwierdził nieważność uchwały rady gminy w sprawie ustalania opłat za wodę podbieraną z sieci wodociągowej i za ścieki wprowadzone do sieci kanalizacyjnej. Jako podstawę prawną podjęcia uchwały gmina wskazała art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz art. 4 ust. 2 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej.

Zaspokajanie potrzeb

W uchwale radni ustalili opłaty za wodę czerpaną z gminnych urządzeń wodociągowych oraz za odprowadzania ścieków. Wojewoda uznał, że regulacja zawarta w uchwale jest niezgodna z prawem. Co prawna – zdaniem organu nadzoru – zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, jednak sposób wykonywania tego zadania własnego wskazany jest w ustawie z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. W art. 1 określa ona zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zborowego odprowadzania ścieków, w tym m.in. zasady działalności przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych i wymagania w odniesieniu do jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Wynika z tego, że przepis szczególny ma pierwszeństwo przed innymi ustawami, w tym przed ustawą o samorządzie gminnym w zakresie ustalania cen za wodę i odprowadzania ścieków.

Zatwierdzanie taryf

Wojewoda wskazał, że zgodnie z art. 19 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, rada gminy po dokonaniu analizy projektów regulaminów doprowadzania wody przez przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne uchwala regulamin doprowadzania wody i odprowadzania ścieków. Regulamin jest aktem prawa miejscowego. Natomiast zgodnie z art. 20 powołanej ustawy przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne określa taryfę na rok. Taryfa podlega zatwierdzeniu przez radę gminy w trybie art. 24 ustawy. Jeśli w gminie nie ma przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego właściwe taryfy powinien określić, zgodnie z przyjętym orzecznictwem, urząd gminy.
Organ nadzoru podkreślił, że ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków weszła w życie 14 stycznia 2002 r. i od tej chwili stanowi wyłączną podstawę ustalania cen i odprowadzania ścieków. W związku z tym zdaniem wojewody ustalenie przez gminę opłat za wodę i odprowadzanie ścieków z pominięciem obowiązujących w tym zakresie przepisów i trybu ustalania stanowi naruszenie prawa. Naruszenie prawa jest zdaniem wojewody na tyle poważne, że powoduje nieważność podjętej uchwały.
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody mazowieckiego, sygn. 4131.32.2011.MN