Na co należy zwrócić uwagę przygotowując umowę sprzedaży udziałów z zakazem konkurencji dla sprzedawcy?
Kwestia dopuszczalności zawierania w umowach sprzedaży udziałów zakazów konkurencji nie jest uregulowana bezpośrednio w polskim prawie i analizując to zagadnienie, należy odwołać się do prawa europejskiego. Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie ograniczeń bezpośrednio związanych i koniecznych dla dokonania koncentracji (2005/C 56/03) podsumowuje wnioski z licznych decyzji komisji oraz orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości zapadłych w związku z dopuszczalnością zakazów konkurencji stosowanych w transakcjach przejęć i połączeń.
Klauzule o zakazie konkurencji nakładane na zbywcę w kontekście przejęcia kontroli nad spółką w drodze nabycia udziałów w spółce lub jej przedsiębiorstwa są co do zasady dopuszczalne. Ich celem jest zapewnienie nabywcy komfortu i ochrony w zakresie uzyskania pełnej wartości wynikającej z transakcji. W tym celu zbywca powinien zapewnić ochronę przed konkurencją w celu umożliwienia nabywcy pozyskania lojalności klientów sprzedawanej spółki lub jej przedsiębiorstwa, zaznajomienia się i wykorzystywania przenoszonego know-how, skorzystania z renomy nabytej spółki.
Komisja zwraca jednak uwagę, że klauzule o zakazie konkurencji są uzasadnione w zakresie, w jakim ich postanowienia dotyczące okresu trwania, geograficznego zakresu stosowania, kręgu podmiotów objętych klauzulami nie przekraczają tego, co jest racjonalnie postrzegane za niezbędne do osiągnięcia danego celu. I tak okres obowiązywania klauzuli nie powinien być dłuższy niż dwa lub trzy lata, w zależności od tego, czy transakcja obejmuje transfer wartości firmy i know-how czy też samej wartości firmy. Natomiast gdy transakcja ma za przedmiot tylko wybrane składniki majątkowe lub też nie prowadzi do przejęcia kontroli, wówczas dopuszczalność stosowania klauzul o zakazie konkurencji staje się wątpliwa. Wskazówki dotyczące dopuszczalnego zakresu geograficznego oraz podmiotowego stosowania klauzul zakazu konkurencji zostaną przedstawione w kolejnych odcinkach akademii.