Kazimierz P. chce sprzedać spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, które nabył w drodze przydziału spółdzielczego. W tym czasie jednak pozostawał w związku małżeńskim ze swoją byłą żoną Marianną P. Czy potrzebuje jej zgody?
W praktyce często pojawia się problem, np. przy umowie sprzedaży czy przy podziale majątku wspólnego małżonków, w skład którego z majątków: osobistego jednego z małżonków czy majątku wspólnego małżonków, wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, nabyte na skutek przydziału ze spółdzielni.

Obligatoryjna wspólność

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, nabyte w drodze przydziału w trakcie trwania wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej, może należeć zarówno do majątku osobistego jednego z małżonków, jak i do majątku wspólnego małżonków.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu powstawało na mocy pisemnego przydziału dokonywanego przez spółdzielnię na rzecz członka lub małżonków do 24 kwietnia 2001 r., czyli do daty wejścia w życie ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, (Dz.U. nr 4, poz. 27).
Przepis art. 215 ustawy – Prawo spółdzielcze, do którego odsyłał art. 38 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych – przewidywał tzw. obligatoryjną (przymusową) wspólność małżeńską spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. W konsekwencji spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, które zostało przydzielone na rzecz małżonków lub jednego z nich w czasie trwania małżeństwa dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, należało wspólnie do małżonków bez względu na istniejące między nimi stosunki własnościowe. Prawo to przydzielone w czasie trwania małżeństwa obojgu małżonkom lub jednemu z nich stawało się ich prawem wspólnym niezależnie od tego, z jakich środków zostało nabyte. Wspólność ta miała charakter przymusowy. Niemożliwa była jej zmiana lub wyłączenie.

Możliwość zniesienia

Natomiast mogła zostać zniesiona w czasie trwania małżeństwa na mocy orzeczenia sądowego, wydanego na podstawie odpowiednich przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Wyjątki miały miejsce, gdy prawo to zostało przyznane jednemu z małżonków przed zawarciem małżeństwa, nabyte przez jedno z małżonków w drodze spadkobrania lub darowizny, nabyte w trakcie małżeństwa przez jedno z małżonków z majątku odrębnego (obecnie osobistego) od osoby trzeciej.
PRZYKŁAD
Nabycie mieszkania za pieniądze z majątku odrębnego małżonka
W trakcie trwania małżeństwa jeden z małżonków nabył z majątku osobistego od osoby trzeciej na podstawie umowy sprzedaży, sporządzonej w formie aktu notarialnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. W takiej sytuacji prawo to należy do majątku osobistego tego małżonka, który je nabył ze swojego majątku osobistego, pod warunkiem że małżonkowie nie zawierali umowy rozszerzającej wspólność ustawową majątkową małżeńską.
Podstawa prawna
Ustawa z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. nr 4, poz. 27).