Czy uzasadnione jest utożsamianie zysku do podziału z zyskiem rocznym spółki?
W spółce z.o.o. prawo do części zysku nie przysługuje wspólnikowi automatycznie. Zasadniczo konieczna jest uchwała zgromadzenia wspólników o podziale zysków, podjęta po rozpatrzeniu wniosków zarządu spółki, wskazujących proponowany podział zysków, oraz po analizie opinii rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej (art. 191 par. 1 k.s.h.).
Zgodnie z bezwzględnie obowiązującym art. 192 k.s.h. kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tą należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitał zapasowy lub rezerwowy.
Z przepisu tego wynika, że w pierwszej kolejności zysk do podziału należy pomniejszyć o niepokryte straty. Przez stratę rozumiemy sytuację, w której w danym okresie, np. w ostatnim roku obrotowym, w spółce dochodzi do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż przez wycofanie środków finansowych przez wspólników. Strata wyklucza podział zysku i wypłatę dywidendy, gdy wskutek operacji powiększenia i pomniejszenia zysku określonej w art. 192 k.s.h. uzyska się wynik ujemny lub zerowy. Jeśli w spółce znajdują się środki (pochodzące np. z kapitału rezerwowego) wystarczające na pokrycie straty z poprzednich lat obrotowych – dokonanie podziału zysku jest dopuszczalne.
Natomiast w sytuacji gdy w spółce przeprowadzi się podział zysku i wypłatę dywidendy, gdy istnieją niepokryte straty z lat ubiegłych, wówczas taka wypłata będzie stanowiła bezprawną wypłatę w rozumieniu art. 198 k.s.h., która podlega obowiązkowi zwrotowi. Odpowiedzialne za jej zwrot są osoby, które ją otrzymały, jak również te, które poleciły bezprawną wypłatę.