Już na etapie podpisywania umowy warto się postarać o zabezpieczenie własnych interesów na wypadek, gdyby druga strona stała się niewypłacalna. Uprawnienia wierzyciela do dochodzenia roszczeń muszą być w umowie jasno i precyzyjnie wskazane.
Prawo przewiduje wiele możliwości ustanowienia różnego rodzaju zabezpieczeń. Zanim jednak dokonamy wyboru, warto zastanowić się nad ich skutecznością oraz kosztami, które się z tym wiążą. W praktyce może się bowiem okazać, że w sytuacji, która nas dotyczy, np. ustanowienie hipoteki pochłonęłoby zbyt dużo kosztów lub czasu.
W kontaktach handlowych należy więc przede wszystkim obserwować zachowanie swojego kontrahenta i reagować od razu, gdy pojawią się pierwsze oznaki świadczące o tym, że będzie on miał problemy z wypłacalnością. Tak więc gdy np. zalegający z płatnościami kontrahent sugeruje podjęcie rozmów ugodowych oraz kontynuowanie dostaw, to trzeba się zastanowić, czy należy bez stosownego zabezpieczenia zgadzać się na tego rodzaju działanie. Może się bowiem okazać, że doprowadzi to do zwiększenia zadłużenia.
Aby jednak uchronić się przed ryzykiem niewypłacalności partnera handlowego lub zminimalizować skutki z tym związane, należy w umowie w sposób jasny i precyzyjny określić, jakie uprawnienia będą przysługiwały wierzycielowi w takich sytuacjach. I tak przedsiębiorca w toku negocjacji może się zwrócić do kontrahenta z prośbą o złożenie oświadczenia o poddaniu się egzekucji. Warto jednak pamiętać, że nie może tego wymusić na partnerze biznesowym. Tego typu oświadczenie stanowi bardzo użyteczny instrument polepszający sytuację wierzyciela i motywujący dłużnika do rzetelnego działania. Ułatwia on dochodzenie roszczeń, pozwala na ominięcie długiej i skomplikowanej drogi procesu sądowego.
Należy pamiętać, że oświadczenie o poddaniu się egzekucji musi być sporządzone przez notariusza i musi zawierać precyzyjnie opisane elementy wskazane w przepisach kodeksu postępowania cywilnego. Jest to niezwykle ważne, gdyż aby oświadczenie mogło być podstawą do wszczęcia egzekucji, sąd musi nadać mu klauzulę wykonalności. Tymczasem w toku postępowania o nadanie klauzuli sąd będzie weryfikował treść oświadczenia. Jeżeli uzna, że nie zawiera ono wymaganych elementów, to odmówi nadania klauzuli. Sądem właściwym do rozpatrzenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności oświadczeniu o poddaniu się egzekucji będzie sąd rejonowy dłużnika.
W praktyce prawidłowe sformułowanie oświadczenia o poddaniu się egzekucji może nastręczać trudności. Należy jednak wziąć je pod uwagę, prowadząc negocjacje biznesowe, gdyż jest to bardzo dobry sposób na skrócenie drogi do dochodzenia należności. Należy jednak pamiętać, że poddanie się egzekucji to tylko uproszczenie i przede wszystkim przyśpieszenie dochodzenia roszczeń, a nie zabezpieczenie. W sytuacji bowiem, gdy dłużnik nie ma majątku, to poddanie się egzekucji i tak w niczym nie pomoże.
50 zł wynosi opłata sądowa od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności oświadczeniu dłużnika o poddaniu się egzekucji
Podstawa prawna
Ustawa z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).