Jakie obywatelstwo będzie miało dziecko, jeżeli urodziło się na pokładzie samolotu, a linie lotnicze nie należą do kraju pochodzenia matki?

Dwa najpopularniejsze systemy prawa w zakresie przyznawania obywatelstw na świecie to ius soli, tj. prawo ziemi oraz ius sanguinis, tj. prawo krwi.

Zgodnie z zasadą ius soli, dziecko uzyskuje obywatelstwo tego kraju, na którego terytorium zostanie urodzone. Prawo ziemi rozciąga się również na pokłady statków handlowych oraz okrętów i samolotów pasażerskich.

Z kolei zgodnie z drugą zasadą ius sanguinis (prawo krwi), dziecko nabywa obywatelstwo tego kraju, którego obywatelem jest przynajmniej jedno z rodziców.

W polskim prawie zasadę tę reguluje art. 14 Ustawy o nabyciu obywatelstw. Mówi on, że „małoletni nabywa obywatelstwo polskie przez urodzenie, w przypadku gdy (1) co najmniej jedno z rodziców jest obywatelem polskim; (2) urodził się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone”.

PROBLEM

Obywatelka polska Małgorzata jest żoną Marcina. Małżeństwo mieszka w Monterrey. Małgorzata jest pasjonatką jogi. Będąc w ciąży postanowiła polecieć do Goa na kurs medytacji. Po pobycie w Indiach poleciała amerykańskimi liniami Air America do Oklahomy, gdzie mieszka jej siostra. Przelatując nad Oceanem Atlantyckim urodziła dziecko. Jakie obywatelstwo będzie miało?

ODPOWIEDŹ

W USA obowiązuje prawo ziemi. Zgodnie z przepisami, dziecko urodzone na pokładzie Air America, będzie miało amerykańskie obywatelstwo. Z kolei zgodnie z polskim ustawodawstwem obywatelstwo naszego kraju nabywa się, m.in. przez urodzenie z rodziców, z których co najmniej jedno jest obywatelem Polski, czyli matka dziecka, Małgorzata.

W tej sytuacji mamy kolizję ustaw, którą reguluje się następująco. Dziecko polskiej obywatelki, urodzone na pokładzie amerykańskich linii lotniczych będzie miało podwójne obywatelstwo, tj. zarówno polskie, jak i amerykańskie. Taki stan faktyczny będzie obowiązywał do chwili osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości. Później, już jako osoba dorosła, zadecyduje czy chciałoby skorzystać z prawa opcji, czyli zrzeczenia się jednego z posiadanych obywatelstw.

Prawo ziemi (ius soli) obowiązuje m.in. w: Argentynie, Brazylii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Wenezueli czy Meksyku.

Prawo krwi (ius sanguini) obowiązuje m.in. w: Austrii, Kanadzie, Czechach, Niemczech, Norwegii czy na Ukrainie.