Opublikowany został najnowszy, siódmej edycji raport dotyczący jawności i transparentności budżetowej na świecie (Open Budget Survey 2019). Zawiera on wyniki badań obejmujących grupę stu siedemnastu krajów ze wszystkich kontynentów.

Stworzone na ich podstawie rankingi służą kompleksowej ocenie narodowych systemów finansów publicznych z punktu widzenia trzech kluczowych wymiarów (filarów): 1) transparentności procedur budżetowych, 2) zakresu społecznej partycypacji oraz 3) jakości instytucjonalnego nadzoru nad wydatkowaniem publicznych środków. Prace badawcze koordynowała pozarządowa organizacja Open Budget Partnership z siedzibą w USA.

Czołowe miejsca w obecnym rankingu transparentności budżetowej (Open Budget Index) uzyskały Nowa Zelandia, Republika Południowej Afryki, Szwecja, Norwegia (uzyskując od 86-87 na 100 możliwych punktów. Polska, z 60 punktami, uplasowała się na 32 miejscu kwalifikując się do grupy krajów zapewniających ograniczony dostęp do informacji budżetowej. W porównaniu do poprzedniej edycji, kiedy to otrzymaliśmy 59 pkt. nasz zasadniczo utrzymał dotychczasową pozycję, a nieznaczne wahania w otrzymywanej punktacji poszczególnych edycji należy tłumaczyć pewnymi modyfikacjami metody badawczej. Przeciętna w OECD wyniosła 68 pkt.

Polska osiągnęła dobry wynik - 83 pkt./100 w zakresie oceny jakości instytucjonalnego nadzoru nad wydatkowaniem publicznych środków. Z kolei w ocenie zakresu społecznej partycypacji w procesach budżetowych zdobyła 24 pkt/100 przy średniej wynoszącej 23 pkt. w krajach OECD.

W swych rekomendacjach IBP zaleca Polsce m.in. opracowywanie i publikację budżetu obywatelskiego (tzw. Citizens Budget - przystępnej dla obywateli wersję budżetu); publikację półrocznych sprawozdań z wykonania budżetu, dokonanie szeregu modyfikacji procedur budżetowych skutkujących większą spójnością dokumentacji budżetowej oraz podjęcie działań na rzecz zwiększenia zakresu społecznej partycypacji w procedurach budżetowych.

Raport jest do uzyskania ze strony IBP:

http://internationalbudget.org
https://www.internationalbudget.org/open-budget-survey/

***
Open Budget Survey (OBS) to międzynarodowy program badawczy mający na celu dokonywanie kompleksowej oceny narodowych systemów zarządzania finansami publicznymi z punktu widzenia kryteriów przejrzystości i angażowania obywateli w procesy budżetowe. Koncentruje się na następujących trzech grupach zagadnień: 1) dostępu obywateli do informacji i transparentności procedur budżetowych, 2) społecznej partycypacji oraz 3) jakości instytucjonalnego nadzoru nad wydatkowaniem publicznych środków. Prowadzone w jego ramach analizy służą m.in. przygotowaniu syntetycznego indeksu transparentności budżetowej stanowiącego podstawę międzynarodowych porównań, w tym także budowy rankingu krajów (Open Budget Index). Program badawczy ma globalny charakter obejmując ponad sto krajów ze wszystkich kontynentów. Jest koordynowany przez niezależną, mającą siedzibę w Waszyngtonie, pozarządową organizację Open Budget Partnership, zajmującą się promocją idei społeczeństwa obywatelskiego. Prace badawcze w poszczególnych krajach są realizowane przez niezależne instytucje i ekspertów należące bądź do sektora organizacji pozarządowych bądź sfery nauki. Program zasadniczo realizowany jest w cyklu dwuletnim począwszy od 2006 r. Każda kolejna edycja łączy się poszerzaniem zakresu badań, tak w zakresie zagadnień budżetowych, jak i liczby objętych krajów. Ogłoszenie wyników OBS 2019 stanowiącego siódmą z kolei edycję programu nastąpiło w dniu 30 IV 2020 r. w Waszyngtonie. Więcej informacji można znaleźć na stronie: http://internationalbudget.org/.