Jeżeli w trakcie postępowania kasacyjnego przestaje istnieć podatnik, to sądowi nie pozostaje nic innego, jak umorzyć sprawę – orzekł NSA.
Chodziło o podatkową grupę kapitałową, która została zawiązana na trzy lata. Po tym okresie umowa o utworzeniu PGK wygasła, a członkowie grupy nie zawarli nowej umowy.
Problem polegał na tym, że w tym czasie toczyło się jeszcze postępowanie w sprawie PGK przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Skargę kasacyjną złożył dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Zaskarżył on wyrok WSA w Gdańsku uchylający interpretację dyrektora KIS.
Gdański sąd zgodził się z PGK, że wykonywane przez agentów na rzecz spółki (reprezentującej PGK) usługi wsparcia sprzedaży nie są objęte limitem, o którym mowa w art. 15e ust. 1 ustawy o CIT. Przepis ten ogranicza możliwość zaliczania niektórych wydatków do kosztów uzyskania przychodu.
WSA orzekł jednak, że wsparcie sprzedaży nie jest usługą doradczą, badania rynku, reklamową ani żadną inną wymienioną w art. 15e ust. 1 ustawy o CIT (przepis ten wymienia jeszcze usługi: zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń). Nie są to również usługi o podobnym charakterze – stwierdził.
Wyrok WSA w Gdańsku zapadł pod koniec maja 2019 r. NSA rozpoznał skargę kasacyjną dyrektora KIS dopiero 30 czerwca 2020 r. W tym czasie PGK już nie istniała.
Z tego powodu sąd kasacyjny umorzył postępowanie. Orzekł, że skoro podatnik (PGK) utracił byt prawny, to pojawiła się trwała przeszkoda uniemożliwiająca dalsze prowadzenie postępowania przed sądem.
– Strona utraciła bowiem zdolność sądową oraz procesową i jednocześnie żaden podmiot nie wstąpił w jej prawa i obowiązki w wyniku następstwa procesowego – wyjaśniła sędzia Aleksandra Wrzesińska-Nowacka.
Sędzia przypomniała, że spółki tworzące PGK odpowiadają solidarnie za zobowiązania grupy z tytułu CIT za okres obowiązywania umowy. Jest to solidarna odpowiedzialność za cudzy dług. Jest ona zatem ściśle zależna od powstania i istnienia zobowiązania grupy. Spółka dominująca i pozostałe spółki tworzące grupę nie są jednak po jej ustaniu następcami prawnymi grupy, nie zostały bowiem wymienione w art. 93 i art. 94 ordynacji podatkowej – podkreśliła sędzia.
Dodała, że następstwa prawnego nie przewiduje także ustawa o CIT. Od 1 stycznia 2016 r. przyznano jedynie spółkom tworzącym PGK uprawnienie do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty po ustaniu bytu grupy w zakresie jej zobowiązań (art. 75 par. 2a ordynacji) i otrzymania zwrotu nadpłaty (art. 77b par. 5 pkt 3 ordynacji). Uprawnienie to przysługuje jednak spółkom tworzącym uprzednio grupę wyłącznie w sytuacji, gdy grupa utraciła status podatnika – wyjaśniła sędzia Wrzesińska- Nowacka.
W tej sprawie – podkreśliła – do takiej utraty statusu podatnika CIT doszło, bo po wygaśnięciu umowy PGK nie zawarto nowej, przedłużającej funkcjonowanie tej grupy.

orzecznictwo

Postanowienie NSA z 30 czerwca 2020 r., sygn. akt II FSK 2512/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia