Prace nad projektem ustawy stwarzającej pracownikom o bardzo długim stażu pracy możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem ustawowego wieku znajdują się na wstępnym etapie koncepcyjnym – wskazuje Kancelaria Prezydenta RP w odpowiedzi na pytanie DGP. Jak tłumaczy, mają one na celu analizę aktualnego stanu prawnego i określenie skutków społecznych, gospodarczych, organizacyjnych, prawnych i finansowych nowych rozwiązań.

Emerytury stażowe to jedna z obietnic wyborczych Andrzeja Dudy, która do tej pory nie doczekała się realizacji. Kancelaria Prezydenta zapewnia jednak, że prezydent jest obecnie szczególnie zainteresowany tą kwestią. Przypomina, że Andrzej Duda powołał Radę ds. Społecznych, która wkrótce ma pracować nad tą kwestią.
Związki na tak, ale…
O wprowadzenie emerytur stażowych od dawna zabiegają związkowcy. OPZZ podkreśla, że są one konieczne, bo ludzie starzeją się w sposób indywidualny i wydolność ich organizmu, która może utrudniać (lub uniemożliwiać) aktywność zawodową, zależy od stanu ich zdrowia oraz rodzaju wykonywanej pracy.
W dążeniu do wprowadzenia emerytur stażowych nie ustaje też NSZZ „Solidarność”, który przygotował projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujący te kwestie. Ma on trafić do Sejmu jako inicjatywa obywatelska. Związkowcy proponują w nim stworzenie pracownikom o bardzo długim stażu pracy możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem ustawowego wieku. W przypadku kobiet chodzi o okresy ubezpieczeniowe (składkowe i nieskładkowe) wynoszące co najmniej 35 lat, a dla mężczyzn – 40 lat. W projekcie zapisano, że emerytura stażowa nie może być niższa od emerytury minimalnej (obecnie 1250,88 zł brutto).
…pracodawcy są sceptyczni
Z perspektywy pracodawców wygląda to nieco inaczej. Doktor Antoni Kolek z Pracodawców RP wskazuje, że dla pracownika takie rozwiązanie będzie z reguły oznaczało niższe świadczenie.
– Skoro ma on pracować krócej, to wypracuje niższy kapitał, a przewidywana dalsza długość trwania życia będzie u niego wyższa. Oczywiście może się zdarzyć inaczej. Przykładowo mężczyźni z 40-letnim stażem, pracujący w niektórych branżach mogą otrzymywać świadczenie na przyzwoitym poziomie. Generalnie jednak dla całej populacji nie będzie to wyglądało korzystnie – wyjaśnia ekspert.
Podkreśla, że dla firm emerytury stażowe mają swoje plusy i minusy. – Z punktu widzenia pracodawców na pewno dobre byłoby rozwiązanie, w którym starszy schorowany pracownik często udający się na zwolnienia lekarskie miałby prawo do przejścia na emeryturę – mówi dr Kolek.
Obawia się jednak, że z zatrudnienia mogłyby też rezygnować osoby, które są potrzebne na rynku pracy. – Zdarza się, że 60-letnia kobieta (bo problem ten dotyczy głownie pań), która nadal chciałaby być aktywna zawodowo, jest naciskana przez rodzinę, by zajęła się wnukami lub schorowanymi rodzicami. Przecież ma już emeryturę – padają argumenty. To problem dla pracodawców, bo zwykle są to doświadczeni pracownicy – wyjaśnia ekspert Pracodawców RP.
Oczekiwałby on raczej długoterminowej i spójnej koncepcji w kwestii świadczeń na starość. – Osoby, które dzisiaj odchodzą na emeryturę, faktycznie pracowały w ciężkich warunkach na trudnym rynku pracy. I dla nich takie rozwiązanie należałoby wprowadzić. Ale powinno mieć ono charakter wygasający. W dłuższej perspektywie należałoby podnieść i wyrównać wiek emerytalny – mówi dr Kolek.
Organ rentowy nie chce zajmować stanowiska w tej sprawie. – ZUS jest instytucją analityczną i doradczą. Informuje o szacunkowych skutkach dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych propozycji wprowadzenia różnych rozwiązań, w tym emerytur stażowych. Jesteśmy od stosowania i analizowania przepisów oraz projektów ich zmian. Nie zajmujemy jednak stanowiska co do ich zasadności – komentuje Paweł Żebrowski, rzecznik zakładu.