Przedsiębiorcy wysyłający do Niemiec towary w opakowaniach muszą się zgłosić do nowego rejestru i zawrzeć specjalne umowy. Inaczej zapłacą gigantyczne kary.
Prowadzisz sklep internetowy i wysyłasz paczki do klientów w Niemczech? Bierzesz udział w targach za Odrą i twoje produkty trafiają w opakowaniach do konsumentów końcowych? A może wysyłasz towary bezpośrednio do niemieckich hoteli, restauracji czy szpitali? Jeżeli chociaż na jedno z tych pytań odpowiedź jest twierdząca, to musisz wiedzieć, że w Niemczech już 1 stycznia 2019 r. wejdzie w życie nowa ustawa o opakowaniach (Verpackungsgesetz), a wraz z nią dwa obowiązki – ważne także dla naszych rodzimych firm. Po pierwsze, przedsiębiorcy będą musieli się zarejestrować w nowym niemieckim centralnym rejestrze opakowań. A po drugie, uczestniczyć na terytorium tego państwa w systemie dualnym odbioru i odzysku śmieci, co w praktyce oznacza konieczność podpisania umowy licencyjnej z niemiecką organizacją zajmującą się odpadami i wniesienie opłat.
Tym, którzy te zmiany przeoczą, grożą gigantyczne kary. Za sprzedaż towaru w opakowaniach bez wymaganej rejestracji nawet 100 tys. euro. Z kolei w przypadku braku wymaganego zgłoszenia do systemu dualnego i niepodpisania umowy z odpowiednią organizacją ‒ do 200 tys. euro. Dodatkowo zgodnie z niemieckim prawem przedsiębiorca naraża się na odpowiedzialność cywilnoprawną z tytułu naruszenia zasad uczciwej konkurencji.
Na szczęście nowe obowiązki obejmą tylko tych przedsiębiorców, którzy działają w relacjach B2C. Rejestracja i uczestnictwo w systemie dualnym nie będą obowiązkowe w relacjach B2B, tj. gdy odbiorcami towaru są przedsiębiorcy, a towar nigdy nie trafi do konsumenta.
Uwaga! Rejestracji trzeba dokonać przed pierwszym wprowadzeniem opakowań do obrotu. Można to robić już od sierpnia 2018 r., a czas na to mija 31 grudnia.
Problem: Przedsiębiorcy, którzy wprowadzają na rynek niemiecki towary w opakowaniach (w tym polskie firmy, np. sklepy internetowe), muszą zarejestrować się w Centralnym Rejestrze Opakowań. Czas na to mają do końca grudnia, bo 1 stycznia 2019 r. wejdzie w życie nowa niemiecka ustawa o opakowaniach (Verpackungsgesetz), która zastąpi dotychczas obowiązujące rozporządzenie (Verpackungsverordnung). Przy czym - co istotne - ten nowy akt prawny dotyczy tylko gospodarki opakowaniami w relacjach B2C (pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami). Dodatkowo każdy przedsiębiorca wprowadzający na niemiecki rynek opakowania zobowiązany jest do uczestnictwa w systemie dualnym odbioru i odzysku śmieci. Za zaniechania grożą surowe kary - w wysokości nawet do 200 tys. euro. Kto i jakie będzie miał obowiązki oraz na czym one polegają?
CENTRALNY REJESTR
Ustawa wprowadza nowy obowiązek rejestracji oraz uczestnictwa w systemie dualnym odbioru i odzysku
śmieci na terytorium Niemiec (niem. Registrierungs- und Systembeteiligungspflicht). Rejestracji trzeba dokonać w utworzonym centralnym rejestrze (Zentrale Stelle Verpackungsregister, ZS) przed pierwszym wprowadzeniem do obrotu opakowań. Można to robić już od sierpnia 2018 r.
W praktyce obowiązek rejestracji polega na dokonaniu bezpłatnego zgłoszenia drogą online za pośrednictwem internetowej strony verpackungs register.org. Przy czym najpierw trzeba zarejestrować się w systemie LUCID, a następnie wprowadzić tam dane dotyczące własnej działalności. Jeżeli rejestracja przebiegła pomyślnie, to przedsiębiorca otrzymuje tymczasowy numer rejestracyjny. Dopiero po 1 stycznia 2019 r. otrzyma oficjalną decyzję potwierdzającą dokonanie rejestracji.
CO JEST OBJĘTE REGULACJAMI
Nową ustawę stosuje się do wszystkich towarów w opakowaniach, które trafiają do końcowego odbiorcy lub na regały sklepowe – czyli do konsumenta. Zakresem obowiązywania ustawy są objęte m.in. opakowania sprzedażowe, opakowania przepakunkowe i wysyłkowe. Obowiązkowi rejestracyjnemu nie podlegają natomiast opakowania transportowe. Przy czym ustawa jednocześnie wprowadza definicje opakowań, których brzmienie jest istotne z punktu widzenia oceny, czy działalność sprzedawcy (także zagranicznego) jest objęta zakresem obowiązywania nowej ustawy. [ramka z definicjami]
Ramka
Zgodnie z par. 3 ust. 1 nowej niemieckiej ustawy opakowaniem jest wszystko poza towarem.
► Opakowania przepakunkowe (Umverpackugen)
Są to takie opakowania, które zawierają w sobie określoną ilość innych opakowań i są oferowane do sprzedaży końcowemu odbiorcy wraz z innymi opakowaniami, które służą do rozłożenia na regałach sprzedażowych. Jeżeli w efekcie końcowym takie opakowania trafiają do końcowego klienta, to przedsiębiorcy, którzy je wprowadzają, podlegają obowiązkowi rejestracji.
► Opakowania wysyłkowe (Versandverpackungen)
Z takim opakowaniem mamy do czynienia, jeżeli produkt jest ponownie pakowany w celu dalszej wysyłki do końcowego odbiorcy. W tym przypadku do dopełnienia rejestracji jest zobowiązany nadawca przesyłki (np. sklep internetowy).
► Opakowania transportowe (Transportverpackungen)
Chodzi tu o takie opakowania, które są przeznaczone jedynie do transportu towarów i nie są przekazywane końcowemu odbiorcy (np. paleta lub folia zawinięta wokół palety). Jeżeli paleta nie jest przeznaczona dla końcowego odbiorcy, lecz dla innego przedsiębiorcy, to nie ma wymogu rejestracji (w takim przypadku jest natomiast obowiązek zwrotnego przyjęcia opakowania i dokonania jego dalszej utylizacji).
KOGO DOTYCZĄ PRZEPISY
Obowiązek rejestracji i uczestniczenia w systemie dualnym dotyczy tych przedsiębiorców, którzy m.in.:
• przekazują towar w opakowaniu do konsumenta,
• przekazują towar w opakowaniu do miejsc porównywalnych z gospodarstwami domowymi, takich jak restauracje, hotele, szpitale, kina, parki rozrywki,
• przekazują towar w opakowaniu na niemieckich targach do klientów jako końcowych odbiorców.
W praktyce zatem nowymi obowiązkami objęci są bez wyjątku: producenci opakowań, importerzy czy też sprzedawcy internetowi (także sprzedający np. własne rękodzieło) – i to nawet wtedy, gdy wprowadzają na rynek niemiecki bardzo niewielkie ilości towaru.
TOWAR DOSTARCZANY Z ZAGRANICY
W przypadku umów na dostawę towarów z zagranicy na terytorium Niemiec istotna jest ocena, po czyjej stronie istnieje obowiązek rejestracji. W niektórych okolicznościach to krajowy importer w Niemczech, a nie zagraniczny przedsiębiorca, może zostać uznany za wprowadzającego po raz pierwszy opakowania na rynek niemiecki. Co za tym idzie ‒ to on będzie musiał zgłosić się do rejestru.
Jeżeli np. polska firma dostarcza towar na rzecz niemieckiego klienta, który następnie ów towar sprzedaje na terytorium Niemiec, to:
• obowiązek rejestracji będzie po stronie polskiej firmy, jeżeli polski przedsiębiorca przekazuje towar do niemieckiego sprzedawcy i na terytorium Niemiec następuje przekazanie towaru,
• obowiązek rejestracji będzie spoczywał na niemieckim sprzedawcy, jeżeli odsprzedający towar odbiera towar z Polski lub też zleca powyższe spedytorowi.
W przypadkach, w których przesyłki są przekazywane spedytorom, decydująca jest okoliczność, na czyją rzecz działa spedytor i kto ponosi odpowiedzialność za zapakowane towary w czasie przekraczania granicy. Powyższej oceny dokonuje się odrębnie dla każdego przypadku indywidualnie z uwzględnieniem okoliczności danej sprawy. W związku z tym w interesie polskiego przedsiębiorcy leży zadbanie o prawne uregulowanie wzajemnych relacji z niemieckim kontrahentem i określenie, kto jako pierwszy w rozumieniu nowej ustawy wprowadza opakowanie na rynek niemiecki.
PRZYSTĄPIENIE DO SYSTEMU DUALNEGO
Zgłoszenie do rejestru to nie jedyny obowiązek. Dodatkowo każdy przedsiębiorca wprowadzający na niemiecki rynek opakowania zobowiązany jest do uczestnictwa w systemie dualnym odbioru i odzysku śmieci. Wiąże się to z koniecznością zawarcia umowy licencyjnej z odpowiednią organizacją zajmującą się odpadami (np. Grüner Punkt) oraz wniesienia z tego tytułu opłat licencyjnych. Ich wysokość zależy od ilości wprowadzanych do obrotu opakowań oraz materiału, z którego są wykonane. Im więcej opakowań, tym opłaty są wyższe.
Zawarcie umowy licencyjnej w systemie dualnym może nastąpić drogą online. W dalszej kolejności przedsiębiorca zobowiązany jest przekazać do systemu dualnego numer rejestracyjny, który uzyskał w centralnym rejestrze. Co istotne: po wejściu w życie nowej ustawy przedsiębiorca nie będzie mógł już uczestniczyć w systemie dualnym bez numeru rejestracyjnego.
SANKCJE
Co jeśli przedsiębiorca zaniedba obowiązki? Za sprzedaż towaru w opakowaniach bez wymaganej rejestracji może grozić kara do 100 000 euro. Z kolei w przypadku braku wymaganego zgłoszenia do systemu dualnego i niepodpisania umowy z odpowiednią organizacją kara może wynieść nawet do 200 000 euro. Dodatkowo zgodnie z niemieckim prawem przedsiębiorca naraża się na odpowiedzialność cywilnoprawną z tytułu naruszenia zasad uczciwej konkurencji. Czy ryzyko sankcji jest realne? Co do tego nie ma wątpliwości. Warto bowiem zwrócić uwagę, że rejestr jest publiczny i każdy może sprawdzić, czy dany przedsiębiorca dopełnił wymaganych formalności.
POMOC W OCENIE
Jeżeli przedsiębiorca ma wątpliwość, czy podlega obowiązkowi rejestracji, to może złożyć wniosek do centralnego rejestru (www.verpackungsregister.org) o dokonanie takiej oceny. Na stronach internetowych zamieszczono też poradniki dla przedsiębiorców.
Pomoc oferuje również platforma internetowa systemu dualnego Grüner Punkt (www.gruener-punkt.de). Zamieszczono na niej np. kalkulator wysokości opłat licencyjnych.
!Nowe obowiązki obejmą wszystkich przedsiębiorców (także tych z Polski), którzy w relacjach B2C dostarczają na terytorium Niemiec pakowane towary i jest to pierwsze wprowadzenie na rynek. Rejestracja i uczestnictwo w systemie dualnym nie będą obowiązkowe w relacjach B2B, tj. gdy odbiorcami towaru są przedsiębiorcy, a towar nigdy nie trafi do konsumenta.
