X spółka z o.o. (podatnik VAT czynny) zajmuje się wyłącznie sprzedażą opodatkowaną VAT. Podmiot ten jest właścicielem budynku biurowego zaliczonego do jej środków trwałych, w którym mieści się jego siedziba. Budynek nie jest wynajmowany. Amortyzuje się go od 1 marca 2009 r. według metody liniowej i ustawowej – 2,5 rocznej stawki amortyzacyjnej. Jest w nim przedsionek (wiatrołap) z zespołem sześciu drzwi rozwieranych.
Ze względu na znaczne zużycie elementów konieczne jest wykonanie remontu przedsionka wraz z drzwiami. W czasie eksploatacji budynku stwierdzono, iż ciężkie, napędzane samozamykaczami drzwi uderzają w futrynę i powodują uszkodzenia samych drzwi (np. wypadanie szyb, uszkodzenia zawiasów), a także konstrukcji przedsionka (wiatrołapu). Ponadto ze względu na bardzo duży ruch osobowy drzwi wejściowe i wyjściowe do przedsionka często są otwarte równocześnie, co powoduje wychładzanie budynku w okresie jesienno-zimowym.
W celu wyeliminowania niekorzystnych zjawisk, a zwłaszcza w celu zapewnienia bezpieczeństwa i zapobieżenia dalszej degradacji wiatrołapu, po konsultacjach z projektantem budynku podjęto decyzje o remoncie istniejącego rozwiązania architektonicznego i zastąpienia czterech drzwi rozwieranych drzwiami obrotowymi. W wyniku remontu nie nastąpiło przystosowanie budynku do wykorzystania go w innym celu niż jego pierwotne przeznaczenie, za to zmniejszy się zużycie energii cieplnej budynku, przy czym głównym celem wykonanych prac było wyeliminowanie zjawiska uderzania drzwi rozwieranych w konstrukcję wiatrołapu, jako czynnika powodującego jej degradację i stanowiącego główne zagrożenie dla osób przechodzących przez drzwi.
W związku z remontem nie nastąpi zwiększenie wartości użytkowej budynku, wyrażające się wydłużeniem okresu jego użytkowania. Wedle opinii projektanta nie było możliwości zainstalowania innego rodzaju drzwi (np. przesuwnych) bez znacznej ingerencji w konstrukcję budynku, co skutkowałoby m.in. koniecznością zwiększenia powierzchni wiatrołapu, a więc i całego budynku biurowego. Wymiana drzwi zakończyła się lipca 2019 r. Dokonał jej producent drzwi obrotowych (podatnik VAT czynny), który wystawił 8 lipca 2019 r. fakturę na łączną kwotę 147 600 zł brutto, w tym: wartość netto: 120 000 zł, VAT: 27 600 zł. W cenie nowych drzwi zawarte były roboty budowlane związane z ich wymianą. Przedmiotową fakturę spółka otrzymała także 8 lipca 2019 r.
Jak spółka powinna rozliczyć koszt wymiany tych drzwi na gruncie VAT oraz CIT, w szczególności, czy wymianę tych drzwi należy:
– ująć jednorazowo w koszty w miesiącu poniesienia wydatku i uznać jako remont budynku biurowego, czy też
– dokonywać odpisów amortyzacyjnych od tych wydatków jako ulepszenia budynku biurowy, czy też
– dokonywać odpisów amortyzacyjnych od tych wydatków jako zakupu nowego środka trwałego (tj. drzwi obrotowych)?
Nadmienić należy, iż zgodnie z polityką rachunkowości dla celów bilansowych spółka podjęła decyzję, by koszty remontów rozliczać w księgach rachunkowych w czasie przez okres pięciu lat (60 miesięcy) począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu zakończenia remontów. Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy. Zaliczki na CIT i VAT spółka opłaca za okresy miesięczne.
CIT
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o CIT). Zatem, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi on:
  • zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztów uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik);
  • być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona;
  • pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą;
  • zostać poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów ze źródła przychodów;
  • być właściwie udokumentowany;
  • nie znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodu.
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych (w tym budynków) oraz ulepszenie środków trwałych, które powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych (zob. art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT). Istotne znaczenie ma zatem ustalenie, czy poniesione wydatki stanowią ulepszenie środków trwałych (budynku) czy też ich remont. Dla celów CIT wydatki na remont środków trwałych podatnik zalicza bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów jako koszty, o jakich mowa w art. 15 ust. 4d ustawy o CIT; natomiast nakłady o charakterze modernizacyjnym należy uznać za powiększające wartość początkową środka trwałego i amortyzować. Stosownie do art. 16a ust. 1 ustawy o CIT amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c ustawy o CIT, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 ustawy o CIT, zwane środkami trwałymi.
Z kolei zgodnie z art. 16g ust. 13 ustawy o CIT, jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z art. 16g ust. 1 i 3–11 ustawy o CIT, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 10 000 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10 000 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania – mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Ulepszeniem środka trwałego jest więc:
  • przebudowa środka trwałego, tj. wykonanie takich prac, w wyniku których nastąpi jego dostosowanie do zmienionych potrzeb funkcjonalnych, użytkowych lub technicznych;
  • rozbudowa środka trwałego, tj. wykonanie takich prac, które powiększają ten środek trwały;
  • rekonstrukcja środka trwałego, tj. wykonanie prac, w wyniku których nastąpi odtworzenie zniszczonego środka trwałego do jego poprzedniego stanu;
  • adaptacja środka trwałego, tj. wykonanie prac mających na celu przystosowanie danego środka trwałego do spełniania odmiennych funkcji od tych, dla których został zbudowany lub użytkowany;
  • modernizacja środka trwałego, tj. unowocześnienie środka trwałego.
Modernizacją jest zaś trwałe unowocześnienie środka trwałego, które podnosi jego wartość techniczną, jak i przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż pierwotne jego przeznaczenie lub nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych, wyrażające się w poprawie standardu użytkowego lub technicznego lub obniżce kosztów eksploatacji. Przy czym efektem ulepszenia środka trwałego w rozumieniu omawianego przepisu ma być ponadto zwiększenie jego wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania, wyrażające się np. wydłużeniem okresu jego używania. O tym, czy poniesione nakłady stanowią wydatki na remont bezpośrednio zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, czy też uznane zostaną za nakłady na ulepszenie środka trwałego i będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne – zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami – decyduje zakres przeprowadzonych robót. Ustawa o CIT nie definiuje pojęcia remontu. Określa go art. 3 pkt 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane. Zgodnie z nim za remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji (przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych, niż użyto w stanie pierwotnym). Istotą remontu jest więc przywrócenie pierwotnego stanu technicznego i użytkowego środka trwałego wraz z wymianą zużytych składników technicznych, niezmieniające jego charakteru i funkcji, następujące w trakcie eksploatacji środka trwałego i wynikające z tej eksploatacji. Będą to więc wszystkie zmiany trwale przywracające pierwotny poziom techniczny danego środka trwałego, pierwotną zdolność użytkową utraconą na skutek upływu czasu i eksploatacji, niezwiększające jego wartości początkowej, o której mowa w art. 16g ust. 13 ustawy o CIT. Różnica między nakładami na remont a nakładami na modernizację środków trwałych polega głównie na tym, że pierwsze z nich zmierzają do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środków trwałych, a drugie do podwyższenia bądź istotnej zmiany cech użytkowych tego składnika majątkowego. W analizowanej sprawie prace związane z wymianą drzwi w użytkowanym budynku powinny być kwalifikowane jako remont. Przedmiotowa wymiana drzwi miała na celu podtrzymanie, odtworzenie wartości środka trwałego i była rodzajem naprawy zużytych elementów obiektu. W wyniku tych działań nie doszło do unowocześnienia obiektu czy przystosowania go do spełniania nowych funkcji (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 marca 2019 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.12.2019.2).
W analizowanej sprawie spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytych drzwi obrotowych i robót budowanych związanych z ich wymianą, a zatem stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o CIT podatek od towarów i usług nie będzie stanowił kosztu uzyskania przychodów. Zatem wydatki poniesione na wymianę drzwi w budynku biurowym w łącznej kwocie netto 100 000 zł spółka ma prawo zaliczyć wprost do kosztów uzyskania przychodów.
Uwaga: Zapłaty za wymianę drzwi spółka dokona przelewem na rachunek bankowy ich producenta, a zatem nie będzie miało zastosowania ograniczenie kosztów uzyskania przychodu w przypadku dokonywania transakcji bez pośrednictwa rachunku płatniczego, o których mowa w art. 15d ustawy o CIT.
Koszt wymiany drzwi obrotowych w biurowcu będącym środkiem trwałym spółki stanowi pośredni koszt uzyskania przychodów, gdyż nie da się ich bezpośrednio powiązać z przychodami. Moment zaliczenia tych wydatków do kosztów podatkowych spółki należy określić zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT. Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, to w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT). Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 4a i 4f–4h ustawy o CIT, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e ustawy o CIT).
Z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT wynika jednoznacznie, że ustawodawca uzależnia moment, w którym wydatek staje się kosztem uzyskania przychodów od momentu ujęcia go w księgach zgodnie z zasadami ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Przy czym nie chodzi w tym przypadku o jakiekolwiek ujęcie wydatku w księgach, tylko jego ujęcie jako kosztu, tzn. uznanie przez podatnika za taki koszt z punktu widzenia przepisów o rachunkowości, przy zachowaniu zasad ostrożności (art. 7 ustawy o rachunkowości), istotności (art. 8 ustawy o rachunkowości) oraz zasady współmierności przychodów i kosztów (art. 6 ustawy o rachunkowości), z uwzględnieniem przyjętej przez niego polityki rachunkowości. Oznacza to, że ujmowanie wydatków jako kosztów zgodnie z zasadami rachunkowości przyjętymi przez podatnika przekłada się na moment potrącalności dla celów podatkowych. W analizowanej sprawie przyjęta przez spółkę polityka rachunkowa nakazuje, by koszty remontów rozliczać w księgach rachunkowych w czasie przez okres pięciu lat (60 miesięcy), począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu zakończenia remontów. A zatem skoro dla celów bilansowych przedmiotowe wydatki są rozliczane w czasie, powinny być w tym samym czasie ujmowane jako koszty uzyskania przychodów w rachunku podatkowym spółki (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 sierpnia 2018 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.230.2018.1.NL). Oznacza to, iż poniesione wydatki (120 000 zł) powinna spółka odnosić w koszty podatkowe przez okres 60 miesięcy (po 2000 zł miesięcznie), począwszy od sierpnia 2019 r. Zatem w rozliczeniu za lipiec 2019 r. nie wystąpią po stronie spółki koszty uzyskania przychodów z tytułu wymiany tych drzwi (remontu biurowca). Natomiast począwszy od sierpnia 2019 r. przez okres 60 miesięcy spółka co miesiąc będzie zaliczała do kosztów uzyskania przychodów kwotę 2000 zł z tytułu tych wydatków remontowych. ©℗
VAT
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 in principio ustawy o VAT). Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT czynny, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT (związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni) oraz nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 88 ustawy o VAT. W przypadku spółki okoliczności wskazane w art. 88 ustawy o VAT nie zachodzą. Wydatki poniesione na wymianę drzwi w budynku biurowym (środku trwałym) wykazują pośredni związek z działalnością opodatkowaną VAT, a zatem spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od ich wymiany. Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT). W analizowanej sprawie kwotę podatku naliczonego stanowi kwota 27 600 zł wynikająca z otrzymanej od producenta faktury. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT). W analizowanej sprawie obowiązek podatkowy od nabytych drzwi powstał z chwilą ich dostawy, przez którą należy rozumieć dzień ich zamontowania (zob. art. 19a ust. 1 ustawy o VAT), tj. 8 lipca 2019 r. Zatem po stronie spółki prawo do odliczenia podatku naliczonego od wymiany tych drzwi w wysokości 27 600 zł powstaje w rozliczeniu za lipiec 2019 r. W analizowanej sprawie odliczeniu przedmiotowego podatku naliczonego w deklaracji VAT-7 za lipiec 2019 r. nie sprzeciwia się art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, gdyż faktura, z której wynika ten podatek naliczony, została otrzymana 8 lipca 2019 r. Na potrzeby schematu rozliczenia zakładam, że spółka odliczenia tego dokona w deklaracji VAT-7 za lipiec 2019 r. Nie skorzysta z możliwości przesunięcia tego odliczenia na jeden z dwóch kolejnych okresów stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy o VAT. Podsumowując, w deklaracji VAT-7 za lipiec 2019 r. spółka może odliczyć podatek naliczony w wysokości 27 600 zł. ©℗
Schemat rozliczenia wymiany drzwi w budynku – lipiec 2019 r.
1. JAKI PODATEK
CIT
Przychody: nie wystąpią (brak informacji w przedstawionym stanie faktycznym)
KUP: w lipcu 2019 r. nie wystąpią (od sierpnia 2019 r. przez okres 60 miesięcy spółka może odnosić w koszty kwotę 2000 zł miesięcznie)
Zaliczka na CIT: nie wystąpi
VAT
Podatek należny: nie wystąpi (brak informacji w przedstawionym stanie faktycznym)
Podatek naliczony: 27 600 zł
2. W JAKIEJ DEKLARACJI WYKAZAĆ PODATEK
CIT
Nie ma obowiązku składania deklaracji zaliczkowej, ale począwszy od obliczania zaliczki za sierpień, należy uwzględniać kwotę 2000 zł miesięcznie w kosztach uzyskania przychodów (przez 60 miesięcy), a po zakończeniu roku podatkowego uwzględnić KUP w CIT-8.
VAT
W deklaracji VAT-7 wykazujemy w poz. 45 wartość netto, tj. 120 000 zł, a w poz. 46 podatek naliczony, tj. 27 600 zł.
3. TERMIN ZŁOŻENIA DEKLARACJI
CIT-8: do 31 marca 2020 r.
VAT-7 i JPK_VAT: do 26 sierpnia 2019 r. (25 sierpnia to niedziela)
* w schemacie rozliczenia pominięte zostały inne zdarzenia/czynności.
Podstawa prawna:
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865).
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).
Art. 3 pkt 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1202 ze zm.).
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 351 ze zm.).